«Μαγνήτων Τέχνες Λαϊκές»
Σωκράτης Ζιώγας, Ψαράς της Κάρλας – Λαϊκός καλλιτέχνης
Αναδρομική Έκθεση των έργων του
ΖΩΓΡΑΦΙΚΑ ΕΡΓΑ – ΜΑΚΕΤΕΣ – ΣΧΕΔΙΑ.
(Εμπνευσμένα από την άγνωστη πολιτεία του νερού με τις ψάθινες καλύβες)
Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019, ώρα 19.00 «Κτίριο Τσικρίκη» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 19.00, τα Κανάλια και η περιοχή της Κάρλας θα πλημμυρίσουν το «Κτίριο Τσικρίκη» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Γαμβέτα – Ιάσονος), όπου πρόκειται να «υποδεχτούν» για πρώτη φορά ολοκληρωμένο το έργο του μεγάλου τέκνου της περιοχής, που ύμνησε τη Λίμνη Κάρλα, τα Κανάλια και τους απλούς ανθρώπους των, διασώζοντας πολλά από τα στοιχεία της ιστορίας τους. Του Σωκράτη Ζιώγα.
Για τους λόγους αυτούς,στη συνέχεια της Αναδρομικής Έκθεσης Ζωγραφικής του αείμνηστου Αριστείδη Λαούδη, και στο πλαίσιο της συνέχισης του Θεματικού έτους, του φορέα Πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού, «Μαγνήτων Κιβωτού, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος», με τίτλο «Μαγνήτων Τέχνες Λαϊκές», που πλησιάζει προς την ολοκλήρωσή του, έφτασε η στιγμή της ανάδειξης του μεγάλου και πολυσήμαντου έργου του Καναλιώτη Σωκράτη Ζιώγα. Ζωγράφος, κατασκευαστής μακετών, ποιητής, πεζογράφος, και ακόμη και άλλα χαρίσματα που μπορεί να μη γνωρίζουμε του «Σωκρατέλου», όπως είναι γνωστός, όχι μόνο στα Κανάλια, μα και στα άλλα κοντινά χωριά.
Θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά συγκεντρωμένα έργα ζωγραφικής, Μακέτες της Κάρλας και διάφορα σχέδια, εμπνευσμένα από την άγνωστη πολιτεία του νερού με τις ψάθινες καλύβες, κείμενα με απομνημονεύματα, προσωπικά του αντικείμενα και όλο το κασελάκι με τα πινέλα και τα εργαλεία του.
Ηθική υποχρέωση και καθήκον αποτελεί το αφιέρωμα στον αείμνηστο Καναλιώτη λαϊκό καλλιτέχνη Σωκράτη Ζιώγα, για τον οποίο η «Μαγνήτων Κιβωτός, για την Διάσωση του Πολιτιστικού αποθέματος», αποφάσισε με δική της πρωτοβουλία, προπάντων όμως με την ομόθυμη συμπαράσταση φορέων και κατοίκων της περιοχής, την διοργάνωση αναδρομικής έκθεσης των δημιουργημάτων του, τα οποία αποτελούνται από ζωγραφικά έργα, μακέτες, σχέδια, ποιήματα και πεζογραφήματα, σημαντική παρακαταθήκη για το χωριό του, την Κάρλα και τους κατοίκους της.
Οι καρποί των δημιουργικών κόπων του, άλλοτε εμπνευσμένοι από την ζωή γύρω από την λίμνη Κάρλα και άλλοτε από την φύση και τα τοπία σηματοδοτούν ένα σημαντικό, και προπάντων αυθεντικό πολιτιστικό απόθεμα, το οποίο υποχρεούμαστε να αναδείξουμε και να διαφυλάξουμε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πολύπλευρο και αξιόλογο έργο του Σωκράτη Ζιώγα, αναδεικνύεται ολοκληρωμένο, για πρώτη φορά στο κέντρο της πόλης του Βόλου και εντάσσεται στα πλαίσια του «Θεματικού Έτους Πολιτισμού 2018 – 2019» με τίτλο: «Μαγνήτων Τέχνες Λαϊκές».
Η βαρυσήμαντη παρακαταθήκη της πολιτιστικής κληρονομιάς, κληροδότημα έργων τέχνης καθώς και τεκμηρίων, του Καναλιώτη αυτοδίδακτου λαϊκού ζωγράφου Σωκράτη Ζιώγα, που αφορούν τη ζωή και όλη την μεγαλόπρεπη διάσταση της λίμνης Κάρλας της Αρχαίας Βοιβηίδας, συνθέτουν τα εκθέματα που θα φιλοξενηθούν στον ισόγειο Εκθεσιακό χώρο του «Κτηρίου Τσικρίκη» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, από την Τετάρτη 4 έως την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019. Πολλά από αυτά έχουν μεταφερθεί από τα Κανάλια και άλλα έχουν παραχωρηθεί με αμέριστη προθυμία, για τις ανάγκες της έκθεσης, από συγγενείς και φίλους του Σωκράτη Ζιώγα. Μάλιστα η κίνηση αυτή θα αποφέρει το όφελος της πλήρους τεκμηρίωσης του έργων του, αφού πολλά από αυτά αποστέλλονται ακόμη και σε ψηφιακή μορφή.
Με συνδιοργανωτές Φορείς τον Δήμο Ρήγα Φεραίου – Τοπική Κοινότητα Καναλίων, τον Φορέα Διαχείρισης Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου- Δέλτα Πηνειού, το Σουρλίγκειον Ίδρυμα Καναλίων και το Μουσείο Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας – Κέντρο Μελέτης Βοιβηίδας (ΚΕ.ΜΕ.ΒΟ.), θα πραγματοποιηθεί εναρκτήρια εκδήλωση της Αναδρομικής Έκθεσης του Σωκράτη Ζιώγα με τίτλο: «Ψαράς της Κάρλας – Λαϊκός καλλιτέχνης», στις 4 Δεκεμβρίου στο κτήριο Τσικρίκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Γαμβέτα με Ιάσονος) ώρα 19.00.
Την επιμέλεια της Έκθεσης έχει η Βασιλική Τράκη, Μηχανολόγος Μηχανικός, Ερευνήτρια, Μουσειολόγος. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει: Χαιρετισμούς εκπροσώπων. Προβολή ψηφιακής αποτύπωσης με τίτλο: «Βιογραφία και Τέχνη του αείμνηστου Σωκράτη Ζιώγα» με εικόνα και λόγο Επιμέλεια παρουσίασης Βασιλική Τράκη το γένος Στεργίου. Στο βίντεο θα ακουστούν αποσπάσματα συνέντευξης του λαϊκού καλλιτέχνη Σωκράτη Ζιώγα-ηχητική και οπτική κληρονομιά, από το αρχείο του Μουσείου Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας – Κέντρου Μελέτης Βοιβηίδας ,που έγινε από μαθητές του Γυμνασίου Στεφανοβικείου και την διευθύντρια τους Αθηνά Καβαλιεράτου, σε επίσκεψη που πραγματοποίησαν στο σπίτι του καλλιτέχνη, το υλικό της οποίας παραχωρήθηκε στο Μουσείο το έτος 2006.
Σχόλια για το καλλιτεχνικό έργο: «Σωκράτης Ζιώγας» Μνήμη και Ανάδειξη από την Βάσσα Παρασκευά, Δρ Θεολογίας, Διευθύντρια 1ου Γ.Ε.Λ. Νέας Ιωνίας.
Μαρτυρία ζωής: «Ο Σωκράτης Ζιώγας ως λαϊκός αφηγητής.» από την Αγγελική Θάνου, PhD Παιδαγωγό, Συγγραφέα.
Βιωματική Προσέγγιση: « Η γνωριμία μου με τον Σωκράτη Ζιώγα» από τον Λεωνίδα Χατζηζήση, Ψαρά της Κάρλας, Αγρότη, Λαϊκό Μουσικό.
Η εκδήλωση θα κλείσει με την καταληκτική παρέμβαση του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου. Θα ακολουθεί ξενάγηση στο χώρο της αναδρομικής έκθεσης των έργων του Σωκράτη Ζιώγα.
Γνήσιο τέκνο της λαϊκής ευαισθησίας, ο Σωκράτης Ζιώγας του Ιωάννου και της Μαρίας, γεννήθηκε στις 3 Νοεμβρίου του έτους 1917 στα Κανάλια, από γονείς αγρότες. Όπως αφηγείται ο ίδιος σε χειρόγραφό του: «Το Ιστορικό μου», Κανάλια 15η Ιουλίου 1991, έζησε και μεγάλωσε στο χωριό του, αναθράφηκε με τις αξίες και τις παραδόσεις της οικογένειάς του, συντροφιά με τα οκτώ αδέλφια του και είχε γραμματικές γνώσεις της ΣΤ΄ Δημοτικού. Στη βιοπάλη μπήκε από νωρίς, αρχικά στην αγροτική δουλειά και στα δεκάξι περίπου χρόνια του, έγινε με τη βοήθεια του πατέρα του ψαράς, για είκοσι ολόκληρα χρόνια στη Λίμνη Κάρλα, που ήταν πολύ κοντά στο χωριό του. Από μικρός είχε έμφυτο ταλέντο στη ζωγραφική, που τον μαγνήτιζε και τον βασάνιζε. Όπως αναφέρει ο ίδιος στα χειρόγραφά του, στο σχολείο ήταν απ’ τους «πρώτους», όμως, λόγω της σκληρής δουλειάς του, δεν μπορούσε να ασχοληθεί συστηματικά με τη ζωγραφική. Πριν την αποξήρανση της λίμνης, πήγε στο Βόλο και δούλεψε πολύ σκληρά ακόμη είκοσι χρόνια στις οικοδομές, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Λίγα χρόνια πριν βγει στη σύνταξη, ένιωσε να πηγάζει και να πλημμυρίζει από μέσα του η δίψα για τη ζωγραφική τέχνη και έτσι ξεκίνησε να ζωγραφίζει και να γράφει, αντλώντας την έμπνευσή του πάντα από την αυθεντική, γλυκιά, ταλαιπωρημένη ζωή της ιδιαίτερης πατρίδας του τα Κανάλια. Εργάστηκε πολύ για να αποτυπώσει την καθημερινότητα, με βασικό σημείο αναφοράς τη ζωή γύρω από τη λίμνη Κάρλα.
Δημιουργός άρρηκτα δεμένος με το περιβάλλον του, χαρακτηριστικά του οποίου θεωρούνται η ανεπιτήδευτη γνησιότητα των έργων του, ο αυθορμητισμός της έκφρασής του, η απλή και δίχως καινοτόμους τρόπους χρήσης των εκφραστικών και ζωγραφικών του μέσων. Θεωρούσε και πίστευε ότι μεγαλύτερος και πολυτιμότερος θησαυρός κάθε ανθρώπου είναι ο πολιτισμός και η ιστορία έτσι όπως την έπλασαν οι ίδιοι οι άνθρωποι, ο ίδιος αρχέγονος τόπος του, που το 1883 είχε ορισθεί η πρωτεύουσα του τέως Δήμου Βοίβης.
«Το αγαπημένο του χωριό», έτσι το αποκαλούσε, το οποίο υπήρξε ένα μεγάλο παραλίμνιο χωριό της Κάρλας, ή αλλιώς Αρχαία Βοιβηίς, η οποία αποξηράνθηκε το 1962, προσδιορίζοντας έτσι τον «Λαϊκό Καναλιώτη δημιουργό», στην άμεση σύνδεση με την καλλιτεχνική παράδοση, όπως την αντιλαμβάνεται από το ευρύτερο φάσμα της ζωής ενός λαού προς τον οποίο το έργο του απευθύνεται, υποδηλώνοντας ταυτόχρονα την έντονη συναισθηματική συνάρτηση της έκφρασής του με βάση την πρωτογενή βιωματική εμπειρία του ίδιου του καλλιτέχνη στη ζωή της λίμνης, καθώς και του χωριού γενικότερα.
Στην συλλογή του συγκαταλέγονται επίσης λογοτεχνικά έργα, που περιλαμβάνουν στο σύνολό τους ιδιόχειρα γραπτά (ποιήματα, πεζά, παραμύθια, πολιτική σάτιρα και αυτοβιογραφία) που διαβάζοντάς τα και μελετώντας τα, έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν τον αναγνώστη στις εικόνες εκείνης της αξέχαστης εποχής. Αντλεί την έμπνευση του από τον τόπο του, τον υμνεί όσο κανένας άλλος και δίνει μια δυναμική διάσταση στο παρελθόν που έφυγε αφήνοντας έτσι ένα έργο για να παραδειγματίζονται και να μαθαίνουν οι επόμενες γενιές.
Πολιτιστική κληρονομιά μοναδική και αναντικατάστατη, η οποία δεσμεύει-υποχρεώνει τον σύγχρονο πολιτισμό με την ευθύνη της διατήρησης και της διαφύλαξης της. Πολιτιστικά αγαθά, αριστουργήματα, τα οποία πρέπει να περιφρουρηθούν και να αναδειχθούν, στα πλαίσια της διαφύλαξης του πολιτιστικού αποθέματος, που ανήκει στα Κανάλια.
Η «Μαγνήτων Κιβωτός» προτρέπει τους πολιτιστικούς οργανισμούς της Αυτοδιοίκησης, τον Φορέα Διαχείρισης Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου- Δέλτα Πηνειού, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, την Ακαδημία Αθηνών ακόμη και τη διεθνή οργάνωση της UNESCO ότι πρέπει να ενημερωθούν για την απαραίτητη στήριξη του πολύπλευρου έργου του, που αποτελεί πολύτιμη πολιτιστική παρακαταθήκη για την ευρύτερη περιοχή της Κάρλας και όχι μόνον …
Η Έκθεση θα διαρκέσει έως την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019, με ώρες λειτουργίας, κάθε ημέρα, το πρωί 10.00 – 14.00 και το απόγευμα 18.00 – 21.00.
