Μεγάλη Δεσποτοθεομητορική ἑορτή πανηγυρίζουμε σήμερα! Εἶναι ἡ Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου. Εἶναι γεμάτη ἀπό θεολογικά νοήματα ὑψηλά καί ὠφέλιμα. Ἡ πενία, ὅμως, τῆς ἐμπειρίας καί τῆς γλώσσας δέν εἶναι εὔκολο νά τά ἀποδώσει. Ἔτσι θ’ ἀρκεστοῦμε σέ ὅ,τι ἡ φτωχή μας σκέψη μπορεῖ νά προσεγγίσει. Καθώς μελετοῦμε τό γεγονός τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου, βλέπουμε πώς τρία εἶναι τά πρόσωπα πού πρωταγωνιστοῦν, ὁ Χριστός, ἡ Κυρία Θεοτόκος καί ὁ Δίκαιος Συμεών ὁ Θεοδόχος. Ἄν θέλαμε ν’ ἀποδώσουμε μέ μία λέξη τόν χαρακτήρα τοῦ καθενός ἀπ’ αὐτά τά τρία πρόσωπα, θά λέγαμε: συγκατάβαση, ὑπακοή καί προσμονή. Συγκατάβαση γιά τόν Χριστό, ὑπακοή γιά τήν Παναγία καί προσμονή γιά τόν Συμεών.
Ἡ συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ δέν ἔχει μέτρο. Δέν εἶναι ἀρκετό τό γεγονός ὅτι φοράει τήν ἀνθρώπινη σάρκα. Θέλει «κατά πάντα ὁμοιωθῆναι τοῖς ἀνθρώποις». Ἀκόμη καί στίς παραμικρότερες λεπτομέρειες τοῦ ἀνθρωπίνου βίου προσαρμόζει τό Θεϊκό Μεγαλεῖο. Τώρα, σαράντα ἡμέρες μετά τά Χριστούγεννα, ἔρχεται ὁ Σωτήρας μας νά τηρήσει μία διάταξη τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου ἀπό ἀκρότατη συγκατάβαση. Ὁ Νομοθέτης διαφυλάσσει τόν νόμο, διότι εἶναι Ἐκεῖνος ἀπό τόν ὁποῖο ἀκοῦμε «οὐκ ἦλθον καταλῦσαι τόν νόμον ἤ τούς προφήτας, ἀλλά πληρῶσαι». Ἔρχεται νά δείξει ποιός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ νόμου. Καί δέν εἶναι δυνατόν νά βρεῖ τόν σκοπό, ἐάν δέν ἐφαρμόσει τόν ἴδιο τόν νόμο, διότι πάντοτε ἡ χρησιμότητα ἑνός νόμου φαίνεται ἀπό τήν ἐφαρμογή του. Ὁ νόμος λέει πώς ὅλα τά πρωτότοκα ἀρσενικά ἀφιερώνονται στόν Θεό. Αὐτό τό λέει, διότι κάποιο ἀπ’ αὐτά κάποτε θά γίνει ὁ Σωτήρας καί Λυτρωτής τοῦ λαοῦ Του. Ὁ Θεός ζητάει τά πρωτότοκα, διότι ἀπό τή μητέρα πού θά γεννηθεῖ ὁ Σωτήρας δέν θά ὑπάρξει ἄλλο παιδί. Ἄν ἐπρόκειτο ἡ Μητέρα τοῦ Σωτήρα νά γεννήσει καί ἄλλα παιδιά, τότε ὁ Θεός θά ζητοῦσε νά τοῦ ἀφιερώνονται ὅλα τά ἀρσενικά παιδιά καί ὄχι μόνον τά πρωτότοκα. Τά παιδιά αὐτά ὁ Θεός δέν τά κρατάει κοντά Του, ἀλλά τά ἐπιστρέφει στούς γονεῖς τους. Ὑπάρχει, ὅμως, ἕνα πρωτότοκο, τό ὁποῖο θά ἀφιερωθεῖ ἀποκλειστικά στόν Θεό, διότι θά γίνει ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου. Αὐτό τό πρωτότοκο δέν εἶναι ἀπαραίτητο νά πάει στόν ναό, διότι ἡ ἀφιέρωσή του στόν Θεό εἶναι ἀπό πρίν ἀπόλυτη. Ἔρχεται, ὅμως, ἀπό συγκατάβαση νά ἐκκλησιασθεῖ, διότι ἡ εἴσοδός Του στόν ναό σημαίνει καί τήν ἐπίσημη ἔναρξη τῆς λυτρωτικῆς Του ἀποστολῆς. Ὁ Χριστός ἔρχεται στόν ναό γιά νά ἐκπληρώσει τόν Μωσαϊκό νόμο. Ἡ ἀφιέρωση ὅλων τῶν πρωτότοκων ἀρσενικῶν δικαιώνεται σήμερα, ἀφοῦ χάρη σ’ αὐτή τήν τήρηση τοῦ νόμου ἔρχεται καί ὁ Λυτρωτής στόν Ναό, ὄχι ὅμως γιά νά ἁγιασθεῖ ἀλλά γιά νά συναντήσει τόν Πατέρα Του, διότι, ὅπως θά πεῖ σέ λίγα χρόνια: «ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ εἶναι με». Ἡ συγκατάβαση τοῦ Χριστοῦ γίνεται ἡ ἀφορμή γιά τή σωτηρία μας. Δέν εἶναι, λοιπόν, ἁπλῶς μία κίνηση εὐγένειας ἀπό τήν πλευρά τοῦ Κυρίου ἀλλά μία οὐσιαστική ἐνέργεια γιά τήν ἔναρξη τῆς λύτρωσής μας.
Στή συνέχεια ἔχουμε τήν ὑπακοή τῆς Παναγίας. «Πᾶν ἄρσεν τό τήν μήτραν διανοῖγον» ἀφιερώνεται στόν Θεό καί ἁγιάζεται ἀπό Ἐκεῖνον. Αὐτό λέει ὁ νόμος. Ἡ Κυρία Θεοτόκος, ὅμως, δέν ἔχει ἀνάγκη νά κάνει ὑπακοή στόν νόμο, διότι τό δικό της παιδί δέν διάνοιξε τή μήτρα της. Πέρασε μέσα ἀπό τό σῶμα της καί φιλοξενήθηκε στή μήτρα της, χωρίς νά τήν ἀγγίξει καί νά τή φθείρει. Χωρίς φθορά καί σημάδια κυοφόρησε καί γέννησε τόν Λυτρωτή τοῦ κόσμου, δέν ἔχει, λοιπόν, ἀνάγκη νά φυλάξει τόν νόμο τῆς προσφορᾶς. Κάνει, ὅμως, ὑπακοή στίς διατάξεις τοῦ νόμου, διότι ἡ ὑπακοή εἶναι δρόμος ἐλευθερίας καί σωτηρίας γιά τήν Παναγία ἀλλά καί γιά κάθε ἄνθρωπο. Δέν ὑπάρχει ἐλευθερία χωρίς ὑπακοή. Ἡ ὑπακοή ἐλευθερώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τή δουλεία τοῦ ἰδίου θελήματος καί τόν ἀπεγκλωβίζει ἀπό τίς ἀφόρητες πιέσεις τοῦ ἐγωισμοῦ. Ἡ ὑπακοή, ἐνῶ μέ τήν κοσμική λογική φαίνεται ψαλίδισμα τῆς ἐλευθερίας, στήν πραγματικότητα εἶναι ὁ θρίαμβός της. Μέ τήν ὑπακοή σέ πρῶτο πλάνο φαίνεται πώς ὁ ἄνθρωπος χάνει τήν αὐτοδιαχείρισή του. Στήν ἀληθινή της, ὅμως, διάσταση ἡ ὑπακοή εἶναι ἡ σωστή χρήση τοῦ αὐτεξούσιου, διότι εἶναι ἐλεύθερη ἡ ὑποταγή τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ὑπάκουος δέν ὑποτάσσεται ἀναγκαστικά ἀλλά ἐλεύθερα καί ἐπειδή τό θέλει. Ὁ ἄνθρωπος ἔξω ἀπό τήν ὑπακοή γίνεται θύμα τοῦ ἑαυτοῦ του. Ἄγεται καί φέρεται σιδηροδέσμιος ἀπό τίς ἐπιθυμίες, τίς κακίες, τά πάθη, τίς ἀπροσεξίες, τίς ἀνασφάλειες, τίς φοβίες καί τίς ἐσωτερικές του διαταραχές. Πολλές φορές ἐγκλωβίζεται ἀκόμη καί ἀπό καταστάσεις πού δέν τίς καταλαβαίνει καί δέν τίς αἰσθάνεται. Μέ τήν ὑπακοή παραιτεῖται ἐλεύθερα ἀπό τά βάρη του καί τρέχει ἀνάλαφρα στόν δρόμο τοῦ θείου θελήματος, πού εἶναι ἀληθινή ἐλευθερία. Ἡ ὑπακοή τῆς Παναγίας δέν εἶναι ἁπλῶς μία ὄμορφη ἀρετή, πού στολίζει τό πανάχραντο πρόσωπό της. Εἶναι ἐσωτερική στάση ζωῆς, πού τήν ἐπέλεξε τόσο συνειδητά καί τήν ἀκολούθησε μέ τόση συνέπεια, ὥστε ἔφτασε σ’ ἕνα ἐπίπεδο ἐλευθερίας πραγματικά ἀξιοθαύμαστο. Ἡ ἐλευθερία τῆς Κυρίας Θεοτόκου εἶναι τόσο μεγάλη, ὥστε, ἀπαλλαγμένη ἀπό κάθε γήινο δεσμό, καθίσταται ἱκανή καί ἄξια νά κυοφορήσει τόν ἄχραντο καί ὑπερούσιο Θεό.
Στή συνέχεια ἔχουμε τήν προσμονή τοῦ Συμεών. Ἡ προσμονή τοῦ Συμεών προέρχεται ἀπό μία γνήσια ἀγάπη γιά τόν ἀληθινό Θεό. Εἶναι μία στάση ζωῆς τόσο συγκινητική, πού προσελκύει ἀκόμη καί τήν προσοχή τοῦ Θεοῦ. Δέν εἶναι δυνατόν ὁ Θεός ν’ ἀδιαφορήσει μπροστά στό ἀνθρώπινο αἴτημα γιά συνάντηση. Ὅταν μάλιστα αὐτό τό αἴτημα συνοδεύεται καί ἀπό τήν προσμονή καί τήν ὑπομονή τόσων δεκαετιῶν. Ἡ προσμονή τοῦ Συμεών εἶναι ἡ στάση ζωῆς κάθε πιστοῦ. Κάθε συνάντηση μέ τόν Θεό εἶναι ἀποτέλεσμα σωστῆς προετοιμασίας καί ἀληθινῆς ἐσωτερικῆς ἀναμονῆς. Δέν εἶναι δυνατόν ὁ ἄνθρωπος νά συναντήσει τόν Θεό, ἄν δέν εἶναι ἀληθινά ἕτοιμος. Οὔτε τό ἁμαρτωλό περιβάλλον, οὔτε ἡ ἀδυναμία τῆς ἡλικίας, οὔτε ἡ μοναξιά τῆς πίστεως, οὔτε ἡ ἀβεβαιότητα τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς ἐμπόδισαν τόν Συμεών νά πάρει στήν ἀγκαλιά του τόν Σωτήρα καί Λυτρωτή τοῦ κόσμου. Ἡ συνάντησή του μέ τόν Θεό γέμισε τόσο πολύ τήν καρδιά του, πού δέν χρειαζόταν πλέον νά κτυπάει. Ἦταν πιά ἕτοιμος νά παραδώσει τήν ὕπαρξή του στήν αἰωνιότητα.
Ἡ συνάντηση κάθε πιστοῦ μέ τόν ἀληθινό Θεό εἶναι μία ὑπόθεση ζωῆς. Κάθε συνάντηση μέ τόν Θεό δέν μπορεῖ νά τόν ἀφήσει ἴδιο. Κάθε ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο εἶναι μιά πρόγευση τοῦ Παραδείσου. Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν κουβαλάει στό σῶμα του τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί στίς φλέβες του κυλάει τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, μεταμορφώνεται καί ἀλλάζει. Ἀλλοιώνεται, γίνεται οὐράνιος. Ἡ γῆ γι’ αὐτόν ἔχει πολύ μικρή σημασία καί χωρίς ὑπερβολή εἶναι ἕτοιμος νά ψελλίσει: «νῦν ἀπολύεις τόν δοῦλον σου Δέσποτα, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τό σωτήριόν σου…». Ἀμήν.
Επιμέλεια Κειμένου : Πρωτ. Δημήτριος Κατούνης
