Μιά ὡραία παραβολή ἀκούσαμε σήμερα στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς. Μιά ἱστορία, μέ τήν ὁποία ὁ Ἰησοῦς διεκτραγωδεῖ ὅλη τήν κατάντια τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεός ἔπλασε καί τοποθέτησε τόν ἄνθρωπο στήν κορυφή τῆς δημιουργίας. Ἐκεῖνος, ὅμως, ἀντί νά ἀπολαύσει τήν τιμή καί τίς εὐλογίες τοῦ Θεοῦ, χρεοκόπησε. Ἔπεσε χαμηλά, ἔχασε τήν ποιότητά του, εὐτελίστηκε, κατάντησε «εἷς ὀφειλέτης». Μέ ὅλα τά προσόντα, τίς ἱκανότητες, τίς γνώσεις, τά ὑπάρχοντα καί τίς γνωριμίες νομίζει πώς εἶναι κάποιος σπουδαῖος. Στό τέλος, ὅμως, ἡ ἀλήθεια τῶν πραγμάτων ἀποδεικνύει ὅτι εἶναι «εἷς ὀφειλέτης». Εἶναι ἕνας ὀφειλέτης ἀπέναντι στόν Θεό, ἀπέναντι στόν ἑαυτό του, ἀπέναντι στούς ἄλλους καί ἀπέναντι στό περιβάλλον, μέσα στό ὁποῖο ζεῖ.
Πρῶτον, δίνοντας τήν καθημερινή μάχη γιά ἐπιβίωση ὁ ἄνθρωπος νομίζει ὅτι τά καταφέρνει ὅλα μόνος του. Πιστεύει ὅτι ἡ εὐστροφία πού διαθέτει καί τά ὑπόλοιπα προσόντα πού κουβαλάει τόν βοηθοῦν νά κερδίσει στόν ἀγώνα τῆς ἐπιβίωσης. Ξεχνάει, ὅμως, πώς τίποτα δέν ἔχει ἀπό μόνος του. Τό μυαλό καί τά χαρίσματα δέν τά κέρδισε κάπου οὔτε τά ἀγόρασε ἀπό κάποιον. Ὅ,τι ἔχει εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ὁ Δημιουργός καί Πατέρας του τόν προίκισε μέ τό μυαλό, μέ τό συναίσθημα, μέ τή βούληση, γιά νά μπορεῖ νά διαχειρίζεται ὅλες τίς καταστάσεις τῆς καθημερινότητας. Ὁ Χριστός μᾶς διαβεβαίωσε ὅτι ὁ Οὐράνιος Πατέρας ὄχι μόνον μᾶς ἔπλασε, ἀλλά καί μᾶς παρακολουθεῖ συνεχῶς. Ἐκεῖνος μεριμνάει καί φροντίζει γιά τήν παραμικρή λεπτομέρεια τῆς ζωῆς μας. Ἐκεῖνος μᾶς δίνει τήν ἀρετή, τή φώτιση καί τή χάρη Του, γιά νά προοδεύουμε πνευματικά καί νά προκόπτουμε σέ ὅλους τούς τομεῖς. Ἐκεῖνος χαρίζει τήν ὑγεία, τήν ὄρεξη, τή δημιουργικότητα, τήν καλαισθησία, γιά νά ἀπολαμβάνουμε τή διαδρομή μας πάνω στή γῆ, νά Τόν εὐχαριστοῦμε γιά τά δῶρα Του καί νά Τόν δοξολογοῦμε γιά τό μεγαλεῖο Του. Ἐμεῖς, ὅμως, παίρνουμε ὅλες τίς παροχές τοῦ Θεοῦ, οἰκειοποιούμαστε ὅλα τά χαρίσματά Του και, ἀντί νά τά δουλέψουμε, γιά νά μεγαλύνεται τό ὄνομά Του, τά ἐκμεταλλευόμαστε, γιά νά ἱκανοποιοῦμε τόν ἐγωισμό καί ἐνίοτε τά κατώτερα ἔνστικτά μας. Ἔτσι καθιστάμεθα «εἷς ὀφειλέτης». Γινόμαστε ὀφειλέτες στόν Θεό, ἀπό τόν Ὁποῖο δανειζόμαστε τά πάντα καί δέν Τοῦ ἐπιστρέφουμε τίποτα καλό. Τό μόνο πού Τοῦ ἀνταποδίδουμε εἶναι ἡ ἀνυπακοή καί ἡ ἀχαριστία μας.
Δεύτερον, εἴμαστε ὀφειλέτες ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας. Τό σῶμα καί ἡ ψυχή πλάστηκαν μέ συγκεκριμένες προδιαγραφές. Τά ἐξωτερικά καί ἐσωτερικά γνωρίσματα τῆς ὕπαρξης δέν τά ἐπιλέγουμε, ἀλλά μαθαίνουμε νά ζοῦμε μέ αὐτά, διότι αὐτά καθορίζουν τά πλαίσια μέσα στά ὁποῖα θά κινούμαστε. Ὅταν δέν σεβόμαστε τίς ὑπαρξιακές μας προδιαγραφές καί παραβιάζουμε τά ὅρια τῶν σωματικῶν δυνάμεων καί τῶν ψυχικῶν ἀντοχῶν, τότε τραυματίζουμε τόν ἑαυτό μας καί γινόμαστε ὑπόλογοι ἀπέναντί του. Ὅταν ὑποκύπτουμε στίς ἐπιθυμίες, σερνόμαστε ἀπό τίς λεγόμενες «ἀνάγκες», γαντζωνόμαστε ἀπό τά ὑποτιθέμενα δικαιώματα καί πιεζόμαστε νά βιώσουμε καταστάσεις ἀταίριαστες στή φύση μας, τότε προδίδουμε τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας καί γινόμαστε χρεοφειλέτες σ’ αὐτόν. Ἀρρωσταίνουμε τό σῶμα, ἀναστατώνουμε τήν ψυχή, ταράζουμε τή συνείδηση, πιέζουμε, κουράζουμε καί κουραζόμαστε. Χρωστᾶμε νά δώσουμε πίσω στήν ὕπαρξή μας τήν ὑγεία, τή γαλήνη, τήν ἠρεμία, τήν κατάνυξη, τήν ἰσορροπία, τήν πληρότητα, τή χαρά καί τήν ἐλπίδα. Ἐάν δέν προσπαθοῦμε νά ἐπιστρέψουμε αὐτό τό χρέος στόν ἑαυτό μας, τότε ἐκεῖνος θά μᾶς δικάσει καί θά μᾶς ἐκδικηθεῖ μέ τρόπο πολύ σκληρό καί ἀπόλυτο.
Τρίτον, εἴμαστε ὀφειλέτες ἀπέναντι στούς ἄλλους. Ζοῦμε καί ἀγωνιζόμαστε μέσα σέ μία κοινωνία. Μέσα στά ὅρια τῆς ὁποιασδήποτε κοινότητας προσπαθοῦμε νά πορευτοῦμε. Οἰκοδομοῦμε σχέσεις καί συνοδοιποροῦμε μέ τούς ἄλλους. Χτίζουμε ἕναν ἱστό ἀγάπης, ἐκτίμησης, ἀποδοχῆς καί ἀνοχῆς, ἐπειδή ἔχουμε ἀνάγκη ὁ ἕνας τήν παρουσία καί τή συμπόρευση τοῦ ἄλλου. Δέν μποροῦμε νά ζήσουμε μόνοι. Ἡ μοναξιά εἶναι ἕνα δράμα πού δέν μᾶς ταιριάζει. Στίς σχέσεις μας μέ τούς ἄλλους, ὅμως, δέν εἶναι ὅλα ρόδινα. Ὁ ἐγωισμός, ἡ κακοτροπία, ἡ ἀδιακρισία, τά ἐλαττώματα, ἡ φιλοδοξία, τό συμφέρον δημιουργοῦν πολλές συγκρούσεις καί μεγάλη ταραχή. Τά ὅρια τῆς ἐλευθερίας διασαλεύονται στίς σχέσεις μέ τούς ἄλλους. Πολλές φορές παραβιάζουμε τά σύνορα τῆς ἀξιοπρέπειας τῶν διπλανῶν μας, ἀλλά καί πολλές φορές ὑφιστάμεθα τήν παραβίαση τῶν δικῶν μας ὁρίων ἀπό τούς ἄλλους. Καταπιέζουμε καί καταπιεζόμαστε. Στεναχωροῦμε καί στενοχωριόμαστε. Πληγώνουμε καί πληγωνόμαστε. Χρωστᾶμε καί μᾶς χρωστᾶνε. Οἱ σχέσεις μέ τούς διπλανούς μας ἔχουν τόν χαρακτήρα μιᾶς δοσοληψίας. Δίνουμε καί λαμβάνουμε. Ἐνίοτε, ὅμως, ἁρπάζουμε καί μᾶς κλέβουν. Ἁρπάζουμε τή φήμη, τόν κόπο, τή δουλειά, τήν ἀξιοπρέπεια, τήν τιμή τοῦ ἄλλου καί μᾶς κλέβουν τά ἴδια πράγματα καί οἱ ἄλλοι. Εἴμαστε ὀφειλέτες στούς ἄλλους, ἀλλά καί οἱ ἄλλοι εἶναι ὀφειλέτες σέ μᾶς. Ἔτσι τό μόνο πού ἀπομένει εἶναι νά κτίσουμε σχέσεις ἀνοχῆς καί συγχώρεσης μέ τούς διπλανούς μας. Νά μάθουμε νά χαρίζουμε τά ὀφειλόμενα τῶν ἄλλων, γιά νά ἐλπίζουμε ὅτι θά μᾶς χαρισθοῦν καί τά δικά μας ὀφειλόμενα ἀπό τούς ἄλλους. Ἐάν καταλάβουμε ὅτι πρῶτα ἐμεῖς εἴμαστε «εἷς ὀφειλέτης» καί φροντίσουμε νά τακτοποιήσουμε τό δικό μας χρέος, τότε νά ξέρουμε ὅτι καί οἱ ἄλλοι θά μᾶς περιβάλλουν μέ τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη πού μᾶς ἀξίζει.
Τέλος, εἶναι ἀπαραίτητο νά καταλάβουμε ὅτι εἴμαστε «εἷς ὀφειλέτης» ἀπέναντι στό φυσικό περιβάλλον, μέσα στό ὁποῖο ζοῦμε. Ὁ Κύριος ἔπλασε τή φύση, γιά νά διαθέτει ὁ ἄνθρωπος ἕνα πανέμορφο σπίτι. Αὐτό τό σπίτι ὁ ἄνθρωπος ἀνέλαβε νά τό σέβεται καί νά τό συντηρεῖ. Δυστυχῶς, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος δέν σέβεται τό φυσικό περιβάλλον. Κακοποιεῖ καί βιάζει τό σπίτι του. Συμπεριφέρεται βάναυσα καί ἐγωιστικά. Προσπαθεῖ νά πάρει τά πάντα, χωρίς συστολή καί μέτρο. Ἔτσι ἀπό νοικοκύρης τῆς φύσης γίνεται ὀφειλέτης. Πρέπει νά ἐπιστρέψει στό φυσικό περιβάλλον τούς πόρους καί τίς δυνάμεις πού ἐκβιαστικά καί μέ πλεονεξία οἰκειοποιήθηκε. Πρέπει νά βάλει μέτρο στήν πλεονεξία του, γιατί ἡ φύση εἶναι αὐστηρή μέ τούς ὀφειλέτες της. Ἔχει νόμους καί, ἄν κάποιος τούς παραβιάζει ἀσύστολα, ἔρχεται κάποια ὥρα πού θά πληρώσει πολύ ἀκριβό τίμημα.
Στήν παραβολή πού ἀκούσαμε σήμερα ὁ Χριστός ἔκανε λόγο γιά ὀφειλέτες. Ἄλλος χρώσταγε στό ἀφεντικό του, ἄλλος χρώσταγε στόν συνάδελφό του. Ὅλοι ζήτησαν τήν ἄφεση. Ὅλοι θέλησαν νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τίς ὀφειλές τους. Ὁ καθένας μας εἴμαστε «εἷς ὀφειλέτης». Παρ’ ὅλα τά κατορθώματά μας στό τέλος χρωστᾶμε. Χρωστᾶμε στόν Θεό, στόν ἑαυτό μας, στούς διπλανούς μας, στό περιβάλλον. Ἄς ἔχουμε ταπείνωση καί συναίσθηση, γιά νά ξεχρεώνουμε τά χρέη μας. Ἄς χαρίζουμε τά χρωστούμενα τῶν ἄλλων, γιά νά μποροῦμε νά διεκδικήσουμε καί τή δική μας ἐλευθερία ἀπό τά χρέη. Ἔτσι θά χαιρόμαστε μέσα σ’ ὅλες τίς σχέσεις καί θά ἀπολαμβάνουμε τά δῶρα τῆς ζωῆς, πού ὁ Μεγαλόδωρος Κύριος μᾶς χαρίζει καί θά μᾶς χαρίζει πάντοτε. Ἀμήν.
Επιμέλεια Κειμένου : Πρωτ. Δημήτριος Κατούνης
