Πρωτοπόρος με ισχυρή παρακαταθήκη στην πρόοδο της εκπαίδευσης
Η πολυσχιδής προσωπικότητα του Δημήτρη Σαράτση που με τη δράση του στα εκπαιδευτικά δρώμενα της περιοχής του Βόλου υπήρξε πρωτοπόρος και οραματιστής, αναδείχτηκε στην ξεχωριστή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 29 Μαρτίου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας παρουσία πολλών Βολιωτών που θέλησαν να γνωρίσουν και να θυμηθούν τη σπουδαία συνεισφορά του.
Η ημερίδα αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του Δημήτρη Σαράτση πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο «Σαράτσης» του παραλιακού συγκροτήματος Παπαστράτου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διοργανώθηκε από το Κέντρο Πολισμού «Ιωλκός», σε συνεργασία με τον πολιτιστικό φορέα της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος, «Μαγνήτων Κιβωτός» για την διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος, το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Τμήμα Φιλοσοφίας–Παιδαγωγικής, Ιστορικό Αρχείο Νεοελληνικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ και την Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών.
Η ημερίδα που εντάχθηκε στο πλαίσιο του θεματικού έτους της «Μαγνήτων Κιβωτός», για την διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος, με θέμα «Εκπαίδευση και Πολιτιστική Κληρονομιά», περιελάμβανε τρεις βασικές ενότητες, με ισάριθμους εισηγητές.
Πιο συγκεκριμένα ο φιλόλογος, δρ. στην Ιστορία της Εκπαίδευσης κ. Γιώργος Κοντομήτρος μίλησε με θέμα «Ο Δημήτρης Σαράτσης και η προσφορά του στην Εκπαίδευση», ο Καθηγητής Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής, Α.Π.Θ. κ. Βασίλης Φούκας ανέπτυξε το θέμα “ἄν δὲν ἤμην ἰατρὸς, θὰ ἐπετρέπετο νὰ εἶμαι ἄθεος”: Ο Δημήτρης Σαράτσης και η απολογία του στη δίκη του Ναυπλίου» και ο νομικός και συγγραφέας κ. Πάνος Σκοτινιώτης αναφέρθηκε «Στις πολυκύμαντες διαδρομές της πολιτικής και των ιδεών».
Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Διδακτικής της Λογοτεχνίας, Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Μαρίτα Παπαρούση.
Στην εκδήλωση χαιρετισμοί εκφωνήθηκαν από την πρόεδρο του Κέντρου Πολιτισμού «Ιωλκός» κ. Ντία Μουτσινά, τον εγγονό του Δημήτρη Σαράτση κ. Γιάννη Καρτάλη, την αντιπεριφερειάρχη Μαγνησίας και Βορείων Σποράδων κ. Άννα Μαρία Παπαδημητρίου.
Την ημερίδα έκλεισε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος.
Με το έργο του άνοιξε ο φωτεινός δρόμος για την εκπαίδευση
Ο διδάκτορας στην Ιστορία της Εκπαίδευσης κ. Γιώργος Κοντομήτρος τόνισε πως «ο Δημήτρης Σαράτσης ήταν μια προσωπικότητα που, αν πήγαινε στην Αθήνα θα ήταν πρώτο όνομα. Ωστόσο, επέλεξε να δραστηριοποιηθεί στον Βόλο ως γιατρός που ήταν το βασικό του επάγγελμα. Στον Βόλο καινοτόμησε και το έργο του εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, ώστε να είναι σημείο αναφοράς ακόμη και σήμερα. Είναι ο ιδρυτής του Ανώτερου Δημοτικού Παρθεναγωγείου Βόλου το οποίο είναι πασίγνωστο, και από εκεί άνοιξε ο φωτεινός δρόμος για την εκπαίδευση. Είχε μελετήσει πολύ καλά τα παιδαγωγικά ζητήματα και η εκπαιδευτική του δραστηριότητα δεν σταμάτησε με το κλείσιμο του Παρθεναγωγείου, αλλά συνεχώς ήταν στο πλευρό των εκπαιδευτικών ιδρύοντας μαζί με μια ομάδα τη νυχτερινή σχολή για άπορα παιδιά στον Βόλο που ήταν η δεύτερη πανελλαδικά, προβαίνοντας επίσης σε καινοτομίες. Η εμβέλεια της προσωπικότητάς του υπερβαίνει τα όρια της τοπικής μας κοινωνίας και είναι πανελλήνια. Σε όλους τους τομείς που δραστηριοποιήθηκε, πέτυχε και ήταν στυλοβάτης της πολιτιστικής ανάπτυξης της πόλης».
Ο Δημήτρης Σαράτσης ήταν πάντα μπροστά από την εποχή του
Ο πανεπιστημιακός κ. Βασίλης Φούκας χαρακτήρισε τον Δημήτρη Σαράτση ως έναν ευεργέτη του Βόλου αλλά και της ιστορίας της εκπαίδευσης γενικότερα και αναφέρθηκε στα όσα συνέβησαν στη δίκη του Ναυπλίου και τις μετέπειτα εξελίξεις.
«Η περίοδος της δίκης του Ναυπλίου από την οποία τελικά αθωώθηκε, ήταν δύσκολη για τον Δημήτρη Σαράτση. Η δημοτική γλώσσα ήταν μάλλον αυτό που δημιούργησε τις περισσότερες εντάσεις. Βέβαια ο Δημήτρης Σαράτσης ήταν πάντα μπροστά από την εποχή του που δυστυχώς δεν μπόρεσαν να τον κατανοήσουν οι σύγχρονοί του» ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Φούκας ο οποίος στην ομιλία του ανέγνωσε και αποσπάσματα από την απολογία του Δ. Σαράτση στη δίκη του Ναυπλίου.
Μεταρρυθμιστής, ιδεαλιστής και ανθρωπιστής
Ο νομικός και συγγραφέας κ. Πάνος Σκοτινιώτης τόνισε μεταξύ άλλων πως «Ο Δημήτρης Σαράτσης είχε μια απίστευτα ενδιαφέρουσα και πολυκύμαντη ιστορία στο δημόσιο βίο. Και ως ενεργός πολίτης είχε μια πλούσια κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα. Ήταν μια προδρομική μορφή της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, υπήρξε ένας μεταρρυθμιστής, ιδεαλιστής και ανθρωπιστής. Επικεντρώθηκε στο κοινωνικό έργο και αυτό διαπέρασε όλη του τη διαδρομή σε διάφορες ιστορικές περιόδους που η καθεμιά είχε τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Υπήρξε μια προσωπικότητα που διασταυρώνεται με την τοπική ιστορία, συνδέεται με σημαντικές ιστορικές τομές και είναι πραγματικά σημαντικό ότι μας δόθηκε, με αφορμή την εκδήλωση, η ευκαιρία να τον θυμηθούμε, να τον τιμήσουμε και να διδαχθούμε από το παράδειγμά του».
Η πρόεδρος του Κέντρου Πολισμού «Ιωλκός» κ. Ντία Μουτσινά αναφέρθηκε στον στόχο της ημερίδας που ήταν «να αναδείξουμε, να θυμηθούμε αλλά και να γνωρίσουν οι νεότεροι το πολύτιμο έργο και τη συμβολή του Δημήτρη Σαράτση στην πόλη μας. Υπήρξε μια πολύπλευρη, πολυσχιδής προσωπικότητα με δράση όχι μόνο στην υγεία, καθότι ήταν γιατρός, αλλά και στον κοινωνικό τομέα με στόχο να συνδράμει στους συμπολίτες. Το αποτύπωμά του ήταν θετικό για τον Βόλο και άφησε την παρακαταθήκη του για να δούμε εμείς οι νεότεροι, πώς μπορούμε να πορευτούμε για ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο μας».
Ήταν ειλικρινής με τις ιδέες του, τις οποίες υπερασπίστηκε
Ο μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού και πρόεδρος της «Μαγνήτων Κιβωτός» κ. Ιγνάτιος αφού πρώτα συνεχάρη τους διοργανωτές της εκδήλωσης και καλωσόρισε τους δύο εγγονούς του Δημήτρη Σαράτση, Αριστείδη και Γιάννη Καρτάλη, που παρευρίσκονταν στην εκδήλωση, τόνισε για τον Δημήτρη Σαράτση και την προσφορά του πως: «Μνημονεύσαμε «αθεϊκά» με λόγια θεϊκά, δηλαδή με λόγια αλήθειας. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γιατί νιώθω πως πρόκειται για μια προσωπικότητα που σφράγισε την εποχή του, γιατί πρώτα-πρώτα ήταν ειλικρινής με τις ιδέες του τις οποίες υπερασπίστηκε όντας βέβαιος ότι θα έχει αντιστάσεις, αλλά δεν έκανε πίσω. Και μέχρι σήμερα κάθε ιδεολόγος, κάθε άνθρωπος που υπερασπίζεται την αλήθεια και με επίκεντρο τον άνθρωπο, είναι βέβαιο ότι θα περάσει τον «Γολγοθά» για να φτάσει στην «Ανάσταση». Αυτή είναι η ανθρώπινη εμπειρία. Υπάρχουν αυτοί που τολμούν να ανοίξουν δρόμους, να ασχοληθούν με θέματα αιχμής της εποχής τους, προσφέροντας λύσεις για το μέλλον, αλλά προς στιγμή θα αμφισβητηθούν, θα σταυρωθούν, μέχρι να δικαιωθούν. Και για μένα αυτός είναι ο Δημήτρης Σαράτσης».
Σκέψεις για την σημερινή παιδεία
Και πρόσθεσε λέγοντας πως «θα έχει αξία μεγάλη, αν όσα ακούσαμε στην εξαιρετική εκδήλωση για τον Δημήτρη Σαράτση, τα προβάλλουμε στη σημερινή πραγματικότητα. Σήμερα χρειάζεται ένα πανεκπαιδευτικό συνέδριο για την παιδεία μας; Είμαστε ικανοποιημένοι για την παιδεία μας; Περιμένουμε κάτι; Ποια είναι η προοπτική της σε μια εποχή που μιλά για τον μετα-άνθρωπο; Είμαστε έτοιμοι για το τι μέλλον προσφέρουμε στα παιδιά που σήμερα φοιτούν στα Δημοτικά, στα Γυμνάσια και στα Λύκεια; Είμαστε έτοιμοι να δούμε τι σημαίνουν ακρότητες στη ζωή μας; Γιατί πολλές φορές οι ακρότητες σταυρώνουν ανθρώπους του μέτρου. Και ο Δημήτρης Σαράτσης ήταν άνθρωπος του μέτρου, ακόμη και στο θέμα της πίστεως και των σχέσεων κράτους-εκκλησίας. Είναι η εποχή να δούμε θέματα που διχάζουν ή να δούμε αυτά που μας ενώνουν ως λαό, Γένος και έθνος, σε μια τέτοια περιρρέουσα ατμόσφαιρα; Και θα ήθελα να άκουγα τι θα έλεγε σήμερα ο Σαράτσης σε έναν κόσμο που αναστατώνεται. Πιστεύω ότι στην εκδήλωση αντλήσαμε πολλά ερεθίσματα για να προβληματιστούμε».
Ολοκληρώνοντας τον χαιρετισμό του συνέδεσε την πρωτοβουλία των Λειτουργών Υγείας της Μητρόπολης Δημητριάδος που μία φορά τον μήνα γιατροί μεταβαίνουν στην επαρχία για τη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων σε κατοίκους, με την προσφορά και τη δράση του Δημήτρη Σαράτση ως γιατρού.
«Θα έλεγα πως αυτή η δράση μπορεί να ονομαστεί «δράση Σαράτση», να μνημονεύουμε τον γιατρό και άνθρωπο που έδρασε αυτό τον τόπο, σε αυτή τη πόλη και σήμερα οι διάδοχοι γιατροί βρίσκουν τρόπο να δώσουν τον καλύτερό του εαυτό με μεγάλο ενθουσιασμό» σημείωσε.
