Tην Τετάρτη 4 Μαΐου 2022 πραγματοποιήθηκε στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Ο ρόλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ) στον 21ο αιώνα και η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας», στην οποία συμμετείχαν ο Πανιερώτατος Αρχιεπίσκοπος Τελμησσού κ. Ιώβ (Γκέτσα), μόνιμος εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο ΠΣΕ, καθηγητής στο Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθοδόξου Θεολογίας στο Σαμπεζύ της Γενεύης, η Δρ. Κατερίνα Κοτσάντρλε-Μπάουερ, ερευνήτρια και λέκτορας στο Οικουμενικό Ινστιτούτο της Προτεσταντικής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα και ο Δρ. Ραζβάν Πορούμπ, διδάσκων στο Ινστιτούτο Ορθοδόξων Χριστιανικών Σπουδών του Κέιμπριτζ. Η συζήτηση συντονίστηκε από τον Γεώργιο Βλαντή, συνεργάτη της Ακαδημίας και Διευθυντή του Συμβουλίου των Εκκλησιών της Βαυαρίας. Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου και το Ινστιτούτο Ορθοδόξων Χριστιανικών Σπουδών του Κέιμπριτζ.
Ο Αρχιεπίσκοπος Τελμησσού κ. Ιώβ προχώρησε κατ᾽ αρχάς σε μια μεστή συνοπτική αναδρομή στην ιστορία της πολύπτυχης συμβολής των Ορθοδόξων στο ΠΣΕ, υπενθυμίζοντας, μεταξύ άλλων, και την εκ μέρους τους ανάδειξη του οικολογικού ζητήματος. Στη συνέχεια απαρίθμησε σημερινές προκλήσεις, όπως αυτή του αντιοικουμενικού φονταμενταλισμού, του εθνοφυλετισμού (του οποίου την κρισιμότητα καταδεικνύει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία) και της εκκοσμίκευσης. Η Κατερίνα Μπάουερ αναφέρθηκε στο παράδειγμα της πατρίδας της Τσεχίας και στις ιδιαίτερες προκλήσεις που προσδιορίζονται από το γεγονός της συνύπαρξης εκεί χριστιανών ποικίλων ομολογιών, αλλά και από το βάρος της κομμουνιστικής εμπειρίας.
Και στην Τσεχία εμφανίζονται τάσεις αντιοικουμενισμού, κλειστότητας, αυτοαναφορικότητας και αποκλεισμών. Η Μπάουερ τόνισε την ανάγκη υπέρβασης της καχυποψίας, της πραγμάτωσης της αλληλεγγύης, αλλά και της συνειδητοποίησης των μηνυμάτων του πνευματικού οικουμενισμού. Ο Ραζβάν Πορούμπ, τέλος, επισήμανε τη σύνδεση ενδοορθόδοξων προβλημάτων και οικουμενικών προκλήσεων: είναι ανάγκη η Ορθοδοξία να επιλύσει τα εσωτερικά της θέματα και να υπερβεί την αμυντικότητα ως πρωταρχική στάση, καθώς αυτή την οδηγεί στο να βρίσκεται μονίμως σε αναζήτηση εχθρών και αιρετικών προκειμένου να αυτοπροσδιοριστεί.
Στην εκτενή συζήτηση που ακολούθησε, η οποία είχε έντονο (αυτο)κριτικό χαρακτήρα, τονίστηκε το πρόβλημα της ορθόδοξης εσωστρέφειας. Υπογραμμίστηκε ότι το ΠΣΕ λειτουργεί και ως τόπος συνάντησης των Ορθοδόξων Εκκλησιών, καθώς συχνά οι τελευταίες δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Δεν έλειψαν οι ερωτήσεις για την καταδικαστέα ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την άκρως προβληματική στάση της ηγεσίας του Πατριαρχείου Μόσχας, η οποία έχει πυροδότησε διεθνώς μια συζήτηση για τη σκοπιμότητα αποπομπής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας από το ΠΣΕ. Οι συμμετέχοντες τόνισαν την αναγκαιότητα συνέχισης του διαλόγου, ο οποίος όμως θα πρέπει να λαμβάνει χώρα επί ίσοις όροις, χωρίς προνομιακή μεταχείριση δύσκολων συμμετεχόντων. Ιδιαιτέρως υπογραμμίστηκε η αναγκαιότητα συμπερίληψης και των Ουκρανών Ορθοδόξων στον οικουμενικό διάλογο.
Στον καταληκτήριο χαιρετισμό του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, Πρόεδρος της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, υπογράμμισε την ορθόδοξη προσφορά στον οικουμενικό διάλογο, αλλά και την ανάγκη αυτοκριτικής των Ορθοδόξων, με δεδομένες τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου, αλλά και τις ενδοορθόδοξες εντάσεις, τόνισε δε ιδιαιτέρως τη συμβολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον διαχριστιανικό διάλογο και εξέφρασε την ελπίδα η Ορθοδοξία να δώσει μια μαρτυρία ενότητας στη Γενική Συνέλευση στην Καρλσρούη.
Το βίντεο της εκδήλωσης είναι διαθέσιμο στις διευθύνσεις
https://www.youtube.com/watch?v=aJb9hMYBDB4 (ελληνικά) και
https://www.youtube.com/watch?v=u2_KV0GlK5M (αγγλικά).
Η επόμενη εκδήλωση του κύκλου «Καιρός του Ποιήσαι» θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαΐου. Θα είναι και πάλι διαδικτυακή στρογγυλή τράπεζα, με θέμα «Η ερμηνευτική των κανόνων και η σημασία του Πηδαλίου σήμερα». Θα μιλήσουν: Σεβ. Μητροπολίτης Περιστερίου κ. Γρηγόριος (Παπαθωμάς), Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Θεόδωρος Γιάγκου, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. και Ντένια (Σπυριδούλα) Αθανασοπούλου-Κυπρίου, Δρ. Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ.
Completion of the Round table on THE ROLE OF THE WORLD COUNCIL OF CHURCHES IN THE 21st CENTURY AND THE CONTRIBUTION OF THE ORTHODOX CHURCH
On Wednesday, May 4, 2022, a round table was held on “The role of the World Council of Churches (WCC) in the 21st century and the contribution of the Orthodox Church”. Participants included the Permanent Representative of the Ecumenical Patriarchate in WCC, His Eminence Archbishop Job (Getcha) of Telmessos, Professor at the Institute of Postgraduate Studies in Orthodox Theology in Chambesy, Geneva; Dr. Katerina Kocandrl-Bauer, researcher and lecturer at the Ecumenical Institute of the Protestant Theological School of Charles University in Prague; and Dr. Razvan Porumb, lecturer at the Cambridge Institute of Orthodox Christian Studies. The discussion was moderated by Georgios Vlantis, Associate of Volos Academy and Director of the Council of Churches of Bavaria. The event was co-organized by Volos Academy for Theological Studies and the Cambridge Institute of Orthodox Christian Studies.
The Archbishop of Telmessos opened the presentation with a comprehensive review of the history of the Orthodox Church’s contribution to WCC, recalling, among other things, the promotion of the ecological issue. He went on to list current challenges, such as the anti-ecumenical fundamentalism, ethnophyletism (an issue the crucial nature of which is highlighted by the Russian invasion of Ukraine), and secularization. Katerina Bauer referred to the example of her homeland, the Czech Republic, and its special character due to the local coexistence of various Christian denominations, but also to the experience of the communist past. Tendencies of anti-ecumenism, self-sufficiency and exclusion appear in the Czech Republic as well. Bauer stressed the need to overcome suspicion, to practice solidarity, but also to be open to the messages of spiritual ecumenism. Razvan Porumb, who spoke last, pointed out the connection between intra-Orthodox problems and ecumenical challenges: it is necessary for Orthodoxy to resolve its internal issues and abandon defense as a primary attitude, as this leads it to a constant search of enemies and heretics as a way of self-determination.
In the extensive discussion that followed, which included lots of (self)criticism, the problem of the orthodox introversion was brought to focus. The role of the WCC as a meeting place for the Orthodox Churches was highlighted, reminding that the latter often find it difficult to communicate with each other. There were also questions about the condemnable Russian invasion of Ukraine and the highly problematic stance of the leadership of the Moscow Patriarchate, which has sparked an international debate over the expediency of expelling the Russian Orthodox Church from the WCC. The participants stressed the need to continue the dialogue, which, however, should take place on equal terms, without a privileged treatment of the difficult participants. The need to include the Ukrainian Orthodox in the ecumenical dialogue was particularly emphasized.
In his concluding greeting, His Eminence Ignatius, Metropolitan of Demetriados, President of the Volos Academy, underlined the Orthodox contribution to the ecumenical dialogue, but also the need for self-criticism of the Orthodox, given the challenges of the contemporary world, but also the intra-Orthodox tensions. He highlighted especially the contribution of the Ecumenical Patriarchate to the inter-Christian dialogue and expressed the hope that Orthodoxy will give a testimony of unity at the General Assembly in Karlsruhe.
The video of the event is available at the addresses
https://www.youtube.com/watch?v=aJb9hMYBDB4 (in Greek) and
https://www.youtube.com/watch?v=u2_KV0GlK5M (in English).
The next event of the series “Time for Action” will take place on May 17. It will again be an online round table on “”The Hermeneutics of the Canons and the place of the Rudder in today’s Church life”. Contributors will be His Eminence Gregorios (Papathomas), Metropolitan of Peristeri, Professor of the Theological School of Athens University; Theodoros Giagou, Professor of the Theological School of Thessaloniki University; and Denia (Spyridoula) Athanassopoulou-Kypriou, PhD, University of Manchester. Also, a Conference on Hamilcar Alivizatos and Greek theology will take place in situ in Volos, May 6-8, 2022.
