Βαρυσήμαντη ανακοίνωση εξέδωσε η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου, σχετικά με την εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για άλλη μια φορά, η Ακαδημία με σύγχρονο θεολογικό αλλά και ανθρωπιστικό λόγο, θέτει τα ζητήματα επί τη βάσει των πραγματικών γεγονότων και απευθυνόμενη στους ιθύνοντες, εύχεται να σταματήσει αυτή η ανίερη πανήγυρη θανάτου που βάφει με αθώο αίμα, τα χώματα της Ουκρανίας.
Ολόκληρη η δήλωση, έχει ως εξής:
Με αισθήματα βαθύτατης θλίψης και αποτροπιασμού η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου παρακολουθεί την τραγωδία που διαδραματίζεται στην Ουκρανία. Χωρίς να είναι ο πρώτος και μοναδικός πόλεμος που συνιστά ωμή παραβίαση κάθε έννοιας δικαίου και που στερείται από κάθε ηθική νομιμοποίηση, ο συγκεκριμένος αυτή τη στιγμή απαιτεί από μας την ηθική του καταδίκη όχι μόνο για τα απάνθρωπα αποτελέσματά του, αλλά και γιατί σ’ ένα μεγάλο βαθμό αρθρώνεται θεωρητικά πάνω στη θεολογικώς καταδικαστέα ιδεολογία του «Ρωσικού κόσμου», αποτελώντας έναν ακόμη πικρό καρπό του απολυταρχικού καθεστώτος της Ρωσίας. Τις ημέρες αυτές οι βόμβες του ισχυρού βεβηλώνουν τα γενέθλια χώματα της σλαβικής Ορθοδοξίας και τα ύδατα του ποταμού Δνείπερου, όπου βαπτίσθηκαν πριν από χίλια και πλέον χρόνια οι Ρως. Τα όπλα στέλνουν στο θάνατο αθώους, δημιουργούν πόνο, ορφάνια και τεράστια κύματα προσφύγων.
Διατηρώντας από μακρού χρόνου στενές σχέσεις με ουκρανικά ακαδημαϊκά ιδρύματα, θεολόγους, κληρικούς και πιστούς, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών αγωνιά για αγαπημένα της πρόσωπα προς τα οποία εκφράζει την αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράστασή της. Εξ ίσου αλληλέγγυα στέκεται η Ακαδημία και προς τις διωκόμενες φωνές εντός της Ρωσίας, προερχόμενες από κληρικούς και λαϊκούς, που με τόλμη, χριστιανική αυταπάρνηση και προσωπική διακινδύνευση καταγγέλλουν το έγκλημα που συντελείται στην Ουκρανία. Οι φωνές αυτές υπενθυμίζουν ότι η Ρωσία είναι χώρα αμέτρητων αγίων και μεγάλων μορφών της θεολογίας, της τέχνης και των γραμμάτων, χωρίς τις οποίες ο ευρωπαϊκός πολιτισμός θα ήταν αδιανόητος. Η πατρίδα τους αξίζει ένα καλύτερο, δημοκρατικότερο και γνήσια χριστιανικό μέλλον.
Η Ακαδημία προσεύχεται για την άμεση κατάπαυση του πυρός και την ειρήνευση. Όντας το πρώτο θεολογικό ίδρυμα της Ελλάδος που δεξιώθηκε Ουκρανούς κληρικούς και θεολόγους της νεοσύστατης Αγιωτάτης Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, εκφράζει την αγάπη και τη συναντίληψή της προς τον Μακαριώτατο Προκαθήμενό της κύριο Επιφάνιο, αλλά και προς τους αδελφούς της εν Ουκρανία παρουσίας του Πατριαρχείου της Μόσχας, καθώς και προς κάθε εν γένει διωκόμενο ή κινδυνεύοντα, καθώς καθήκον μιας άξιας του ονόματος χριστιανικής θεολογίας είναι, πέρα από γεωπολιτικούς υπολογισμούς και συγκρούσεις, να στέκεται στο πλευρό του κάθε αδύναμου. Με βάση αυτό το σκεπτικό δηλώνει ότι θα συνεχίσει να στηρίζει θεολογικά, εκπαιδευτικά, αλλά και επικοινωνιακά, με τις μικρές της δυνάμεις τη χειμαζόμενη από τον πάνοπλο, και κατά κόσμον υπέρτερο εισβολέα, Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Είθε η επίγνωση του κοινού κινδύνου να οδηγήσει στην υπέρβαση των σχισμάτων και στην εμβάθυνση της ενότητας της ουκρανικής Ορθοδοξίας.
Συνάμα, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου καλεί τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Μόσχας κ. Κύριλλο να αρθεί, έστω και τώρα, στο ύψος των περιστάσεων, όχι μόνο ασκώντας την επιρροή του στον Ρώσο Πρόεδρο για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου, αλλά και εν γένει ασκώντας την προφητική λειτουργία που αυτονοήτως αναμένει κανείς από τον Πρωθιεράρχη Εκκλησίας με ιστορία πλήθους αγίων που αντιτάχθηκαν αποφασιστικά στην αδικία και την τυραννία. Οι καιροί ου μενετοί.
Εξάλλου, μπροστά στην ασύλληπτων διαστάσεων παγκόσμια αυτή κρίση αναμένουμε από τη Ρωσική Εκκλησία να σταματήσει τις ενέργειες που διχάζουν τον ορθόδοξο κόσμο, στις οποίες πρωτοστατεί ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων, με τη συστηματική πολεμική εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, την πέρα από κάθε έννοια Kανονικού Δικαίου εισβολή στο κανονικό έδαφος του παλαίφατου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, καθώς και τη θεολογικά προβληματική υπεράσπιση της θεωρίας του δίκαιου πολέμου. Μια Εκκλησία μαρτύρων και φιλάνθρωπης μαρτυρίας οφείλει να ανθίσταται στην πολιτική της εργαλειοποίηση, να δίνει τη μαρτυρία της συμφιλίωσης και της καταλλαγής. Σε αντίθετη περίπτωση δυσφημείται στα μάτια όλου του κόσμου το ορθόδοξο ήθος και διασπάται, ίσως ανεπανόρθωτα, η ενότητα της Εκκλησίας και η κοινή μαρτυρία της Ορθοδοξίας στην οικουμένη.
Είθε η αρχή της πορείας της ορθόδοξης χριστιανοσύνης προς τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και το Πάσχα, προς την κορύφωση της συνάντησης με τον Εσταυρωμένο και Αναστάντα Κύριο της Ζωής, να επισπεύσει και το τέλος της ανίερης πανηγύρεως του θανάτου στα χώματα της Ουκρανίας, που βάφονται με το αίμα αδελφών.
With feelings of deep grief and disappointment, the Volos Academy for Theological Studies is watching the tragedy taking place in Ukraine. Without being the first or the only war which constitutes a gross violation of any notion of law and that lacks any moral legitimacy, this war demands today from us its moral condemnation not only for its inhuman results but also because, to a great degree, it is theoretically grounded in the theologically condemnable ideology of the “Russian world”, being another bitter fruit of the authoritarian regime of Russia. These days the bombs of the powerful desecrate the birthplace of Slavic Orthodoxy and the waters of the Dnieper River, where the Russians were baptized more than a thousand years ago. Weapons send innocent people to their deaths, creating pain, orphans and a vast flow of refugees.
Maintaining close ties with Ukrainian academic institutions, theologians, clergy and the faithful for a long time, the Volos Academy for Theological Studies is anxious for its loved ones to whom it expresses its full solidarity and support. The Volos Academy is equally in solidarity with the persecuted voices inside Russia, either clergy or laity who, with boldness, Christian self-denial and personal risk, denounce the crime being committed in Ukraine. These voices remind us that Russia is a country of countless saints and great figures of theology, art and letters, without which European culture would be unthinkable. Their homeland deserves a better, more democratic and more genuine Christian future.
The Volos Academy prays for an immediate ceasefire and peace. Being the first theological institution in Greece to receive Ukrainian clergymen and theologians of the newly established Autocephalous Orthodox Church of Ukraine, it expresses its love and understanding to its Prelate, His Beatitude Epiphanios, but also to the brothers and sisters that belong to the jurisdiction of the Moscow Patriarchate in Ukraine, as well as to anyone being persecuted or endangered, as the duty of a Christian theology, worthy of its name, is, beyond geopolitical calculations and conflicts, to stand by the side of the weak. Based on this reasoning, the Volos Academy declares that it will continue to support theologically, educationally, but also communicatively, with its modest forces, the Orthodox Church of Ukraine, which is threatened from a powerful and superior invader of this world. May the awareness of the common danger lead to the overcoming of the schisms and to the deepening of the unity of the Ukrainian Orthodoxy.
At the same time, the Volos Academy for Theological Studies calls His Holiness the Patriarch Kirill of Moscow to rise to the occasion, even now, not only by exerting his influence on the Russian President for the immediate end of the war but also by generally practicing a prophetic role that is naturally expected from the Prelate of a Church surrounded by the history of many saints who resolutely opposed injustice and tyranny. Now is the time to act.
Moreover, in the face of this inconceivable global crisis, we expect the Russian Church to stop the divisive actions of the Orthodox world, led by His Eminence Metropolitan Hilarion of Volokolamsk, with the systematic polemic direct against the Ecumenical Patriarchate of Constantinople. We particularly abhor the uncanonical invasion of the Moscow Patriarchate into the traditional canonical territory of the ancient Patriarchate of Alexandria, as well as the theologically problematic defense of the theory of just war. A Church of martyrs and humanitarian witness must resist its political instrumentalization, bearing witness to reconciliation. Otherwise, the Orthodox ethos, the salt and light of the Orthodox faith (Matthew 5:13-16), is discredited in the eyes of the entire world and the unity of the Church and the common witness of Orthodoxy to the globe is broken, perhaps irreparably.
May the beginning of the path of Orthodox Christianity towards Lent and Easter, towards the culmination of the encounter with the Crucified and Resurrected Lord of Life, hasten the end of the unholy celebration of death on the soil of Ukraine, being watered with the innocent blood of brothers and sisters.
*In the photograph, suburbs of Kiev on March 1. Picture by Efrem Lukatsky (Associated Press)
