Μή­νυ­μα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος – Επί τῇ Ἑ­ορ­τῇ τοῦ Εὐ­αγ­γε­λι­σμοῦ τῆς Θε­ο­τό­κου καί τῇ συμ­πλη­ρώ­σει δι­α­κο­σί­ων ἐ­τῶν ἀ­πό τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως τῆς 25ης Μαρ­τί­ου 1821

«Ἐπί σοί ἤλ­πι­σαν οἱ πα­τέ­ρες ἡ­μῶν, ἤλ­πι­σαν,

καί ἐῤῥύ­σω αὐ­τούς· πρός σέ ἐ­κέ­κρα­ξαν καί ἐ­σώ­θη­σαν,

ἐ­πί σοί ἤλ­πι­σαν καί οὐ κα­τῃσχύν­θη­σαν» (Ψαλ­μός 21ος)

Τέκνα ἐν Κυρίω ἀγαπητά,

«Σή­με­ρον τῆς σω­τη­ρί­ας ἡ­μῶν τό κε­φά­λαι­ον καί τοῦ ἀ­π’ αἰ­ῶ­νος μυ­στη­ρί­ου ἡ φα­νέ­ρω­σις». Ἡ Ὀρ­θό­δο­ξος Ἐκ­κλη­σί­α ἑ­ορ­τά­ζει τόν Εὐ­αγ­γε­λι­σμό τῆς Θε­ο­τό­κου καί ὁ Ἑλ­λη­νι­σμός σύμ­πας, ἐν­τός καί ἐ­κτός Ἑλ­λά­δος, τι­μᾶ τήν Ἐπέ­τει­ο τῶν 200 ἐ­τῶν ἀ­πό τήν ἔ­ναρ­ξη τῆς Με­γά­λης Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως τοῦ 1821.

Πα­ρά τίς δύ­σκο­λες συν­θῆ­κες καί τούς ὑ­γ­ει­ο­νο­μι­κούς πε­ρι­ο­ρι­σμούς, κα­λού­μα­στε ὅ­λοι οἱ Ἕλ­λη­νες ἑ­νω­μέ­νοι νά προ­σευ­χη­θοῦ­με στήν Κυρία Θεοτόκο, Ὑ­πέρ­μα­χο Στρα­τη­γό τοῦ Γένους μας, νά τήν εὐ­χα­ρι­στή­σου­με γιά τό γεγονός τῆς σωτηρίας, τήν ὁποία δι’ Αὐτῆς μᾶς χαρίζει ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, καθώς καί γιά τήν ἐ­λευ­θε­ρί­α τῆς Πατρίδος μας καί τήν εὐ­ό­δω­ση τοῦ ἐθνι­κοῦ Ἀ­γῶ­νος. Ταυτόχρονα καλούμαστε νά Τήν πα­ρα­κα­λέ­σου­με, ὥστε νά πρεσβεύει στόν Υἱό Της, προκειμένου γρήγορα ν’ ἀ­παλ­λαγοῦμε ἀ­πό τά δει­νά τῆς παν­δη­μί­ας, ἡ ὁ­ποί­α τα­λαι­πω­ρεῖ ὅ­λη τήν ἀν­θρω­πό­τη­τα.

Σή­με­ρα εἶ­ναι ἡ­μέ­ρα Μνή­μης, Τι­μῆς καί Ἐλ­πί­δος. Μνή­μης Ἁ­γί­ων, Νε­ο­μαρ­τύ­ρων, Ἐ­θνο­μαρ­τύ­ρων, Ἡρώ­ων, Ἀγω­νι­στῶν, Δα­σκά­λων τοῦ Γέ­νους, κλη­ρι­κῶν καί λα­ϊ­κῶν, ἀν­δρῶν καί γυ­ναι­κῶν πού ἔ­δω­σαν τά πάν­τα γιά τήν Πα­τρί­δα.

Θυ­μό­μα­στε ἐ­κεί­νους πού προ­ε­τοί­μα­σαν τό ἔ­δα­φος. Ἐ­κεί­νους πού δι­α­φύ­λα­ξαν τήν Πί­στη, τήν γλῶσ­σα καί τήν ἐ­θνι­κή συνεί­δη­ση. Ἐ­κεί­νους πού καλ­λι­έρ­γη­σαν τό ἀ­γω­νι­στι­κό ἦ­θος. Ἐκεί­νους πού δι­α­τή­ρη­σαν τήν ἄ­σβε­στη φλό­γα τῆς ἐλ­πί­δας. Θυ­μό­μα­στε τά λό­για του Ἁ­γί­ου καί Ἐ­θνα­πο­στό­λου Κο­σμᾶ τοῦ Αἰ­τω­λοῦ, ὁ ὁ­ποῖ­ος δί­δα­σκε ὅ­τι θά ἔλ­θει τό πο­θού­με­νον (ἡ ἀ­πε­λευ­θέ­ρω­ση), ἀρ­κεῖ νά κρα­τή­σου­με τήν Χρι­στι­α­νι­κή Πί­στη μας καί τήν ἑλ­λη­νι­κή γλῶσ­σα καί παι­δεί­α.

Τι­μοῦ­με τούς Ἀ­γω­νι­στές τῶν πολ­λῶν προ­ε­πα­να­στα­τι­κῶν κι­νη­μά­των. Τούς ἄν­δρες καί τίς γυ­ναῖ­κες πού ἔ­πε­σαν στούς ἀγῶ­νες τῶν 400 ἐ­τῶν γιά τήν Νό­τιο Ἑλ­λά­δα, ἀλ­λά καί τῶν 500 ἐτῶν γιά τήν Βό­ρει­ο Ἑλ­λά­δα. Τι­μοῦ­με τήν σε­μνό­τη­τα καί τήν μα­χη­τι­κό­τη­τα τῶν με­λῶν τῆς Φι­λι­κῆς Ἑ­ται­ρεί­ας, οἱ ὁ­ποῖ­οι ξε­κί­νη­σαν τό τόλ­μη­μά τους ἀ­νή­με­ρα τοῦ Σταυ­ροῦ στίς 14 Σεπτεμβρίου 1814 καί ὀρ­γά­νω­σαν τήν Ἐ­θνε­γερ­σί­α μέ μυ­στι­κό­τη­τα καί μέ εὐ­φυΐ­α, πα­ρά τό ἀρ­νη­τι­κό δι­ε­θνές πε­ρι­βάλ­λον. Τι­μοῦ­με ὅ­λους ἐ­κεί­νους πού ἔ­χυ­σαν τό αἷ­μα τους στίς μά­χες, στίς πο­λι­ορ­κί­ες, στίς ναυ­μα­χί­ες τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως. Τι­μοῦ­με τά θύ­μα­τα τῶν Ὁ­λο­καυ­τω­μά­των καί τῶν σφα­γῶν στήν Νά­ου­σα, στήν Χί­ο, στήν Κύ­προ, στίς Κυ­δω­νί­ες, στό Με­σο­λόγ­γι καί ἁ­παν­τα­χοῦ τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ.

Ἐλ­πί­ζου­με καί ὁ­ρα­μα­τι­ζό­μα­στε. Ἐλ­πί­ζου­με νά πα­ρα­μεί­νει ἡ Ἑλ­λά­δα ἐ­λεύ­θε­ρη ἀ­πό κά­θε κα­τα­πί­ε­ση καί ἀ­πει­λή, στηριζόμενη στήν Ἁγία Πίστη τοῦ Χριστοῦ καί στίς δημοκρατικές ἀρχές καί ἀξίες. Ἐ­πι­θυ­μοῦ­με τήν εἰ­ρη­νι­κή συμ­βί­ω­ση μέ ὅ­λους τούς λα­ούς τῆς γῆς, ἀλ­λά δέν εἴ­μα­στε δι­α­τε­θει­μέ­νοι νά ἀ­πεμ­πο­λή­σου­με τά ἐ­θνι­κά μας δί­και­α. Ὅ­σα ἀ­πο­κτή­θη­καν μέ αἷ­μα ἀ­πό τούς προ­γό­νους μας ὀφείλουμε νά τά δι­α­φυ­λά­ξου­με, ὥστε νά πα­ρα­δώ­σου­με στίς νε­ώ­τε­ρες γε­νι­ές τήν Ἑλ­λά­δα ἀ­σφα­λῆ καί ἱκα­νή νά ἀ­να­δεί­ξει τήν πλούσια καί ζῶσα πο­λι­τι­σμι­κή κλη­ρο­νο­μιά της.

Καλούμαστε, λοιπόν, νά πορευθοῦμε μέ τήν ἐλ­πί­δα τοῦ μέλ­λον­τος, ἔχοντας τήν συνείδηση ὅτι τό μέλ­λον εἶναι αὐτό πού δίνει οὐσιαστικό νό­η­μα σέ ὅ­σα προ­η­γή­θη­καν. Ἕνα μέλ­λον πού ἀποκαλύπτει τήν πα­ρου­σί­α τοῦ Θε­οῦ στήν ζω­ή μας. Οἱ πρό­γο­νοί μας, τό 1821, δέν θά εἶ­χαν ἐ­πι­τύ­χει σέ κανέναν ἀγῶνα τους χω­ρίς πί­στη σ’ αὐ­τήν τήν ζων­τα­νή πα­ρου­σί­α τοῦ ὄντως Ζῶντος Θε­οῦ.

Ἡ ἡ­μέ­ρα τοῦ Εὐ­αγ­γε­λι­σμοῦ, ἡ ὁποία τόσα πολλά σηματοδοτεῖ γιά τό λαμπρό μέλλον τῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου στά ἔσχατα, εἶ­χε ἐ­πι­λε­γεῖ ἀ­πό τήν Φι­λι­κή Ἑ­ται­ρεί­α, ἤ­δη ἀ­πό τόν Ὀ­κτώ­βριο τοῦ 1820, γιά τήν ἐ­ξέ­γερ­ση στήν Πε­λο­πόν­νη­σο καί σέ ἄλ­λα μέ­ρη τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ. Τό βε­βαι­ώ­νουν πολ­λοί πρω­τα­γω­νι­στές στά κεί­με­νά τους, μέ πιό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή τήν ἀ­να­φο­ρά τοῦ Θε­ό­δω­ρου Κο­λο­κο­τρώ­νη στήν «Δι­ή­γη­ση Συμ­βάν­των τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Φυ­λῆς». Ἐ­κεῖ­νοι πού προ­ε­τοί­μα­σαν τήν Ἐ­πα­νάσ­ταση ἤθε­λαν νά συν­δέ­σουν τόν Ἀγῶνα τους γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος μέ τήν Ὀρ­θό­δο­ξη πίστη καί ζωή, τό πρόσωπο τῆς Πανα­γί­ας μέ τήν σωτηρία τους. Καί στό τρί­το ἔτος τοῦ Ἀ­γῶ­νος, στίς 30 Ἰ­α­νουα­ρί­ου 1823, ἡ Πα­να­γί­α τούς ἔ­δω­σε τό μή­νυ­μα ὅ­τι ὁ Ἀ­γώ­νας θά εὐ­ο­δω­θεῖ. Τό­τε ἀ­κρι­βῶς ἀ­νευ­ρέ­θη μέ θαυ­μα­τουρ­γι­κό τρό­πο ἡ εἰ­κό­να τοῦ Εὐ­αγ­γε­λι­σμοῦ τῆς Θε­ο­τό­κου στήν Τῆ­νο, κα­τό­πιν ὑ­πο­δεί­ξε­ως τῆς μο­να­χῆς Πε­λα­γί­ας, ἤδη Ἁγίας τῆς Ἐκκλησίας μας.

Τέκνα τῆς Ἐκκλησίας μας εὐλογημένα,

Ἔχοντας ὅλα τά προαναφερθέντα στόν νοῦ μας, ἄς ἀ­τε­νί­σου­με μέ αἰ­σι­ο­δο­ξί­α τό μέλ­λον. Ἡ 25η Μαρ­τί­ου 2021 ἄς γί­νει ἡ ἀ­φε­τη­ρί­α καί τό ἐ­φαλ­τή­ριο μί­ας νέ­ας πο­ρεί­ας ὡς πρός τήν σχέση μας μέ τό Γένος καί τήν Πα­τρί­δα μας. Ἄς προ­σπα­θή­σου­με νά συν­δυ­ά­σου­με τήν Χρι­στι­α­νι­κή μας Πα­ρά­δο­ση καί τήν ἱ­στο­ρι­κή μας συ­νέ­χεια μέ τίς ἀ­νάγ­κες τῆς σύγ­χρο­νης ἐ­πο­χῆς. Καί ἄς ξα­να­δι­α­βά­σου­με μέ προ­σο­χή τήν λα­ϊ­κή σο­φί­α τοῦ Στρα­τη­γοῦ Ἰ­ω­άν­νη Μα­κρυ­γιά­ννη, ὁ ὁποῖ­ος συ­νο­ψί­ζει τό νό­η­μα τοῦ Ἀ­γώ­να σέ μί­α σύν­το­μη συ­ζή­τη­σή του μέ τόν Γάλ­λο Ναύ­αρ­χο Δε­ρι­γνύ πρίν ἀ­πό τήν μά­χη μέ τόν Ἰμ­πρα­ήμ στούς Μύ­λους τῆς Ἀρ­γο­λί­δος:

«Ἐ­κεῖ ὁπού ‘φκια­να τίς θέ­σεις εἰς τούς Μύ­λους, ἦρ­θε ὁ Ντερ­νύς νά μέ ἰ­δεῖ».

Μοῦ λέ­γει: «Τί κά­νεις αὐ­τοῦ; Αὐ­τές οἱ θέ­σεις εἶ­ναι ἀ­δύ­να­τες· τί πό­λε­μον θά κά­με­τε μέ τόν Μπρα­ΐ­μη αὐ­τοῦ;»

Τοῦ λέ­γω: «Εἶ­ναι ἀ­δύ­να­τες οἱ θέ­σεις κι ἐ­μεῖς. Ὅ­μως εἶ­ναι δυ­να­τός ὁ Θε­ός ὁπού μᾶς προ­στα­τεύ­ει .­.­.­»­.

Εἴ­μα­στε ἀ­δύ­να­τοι, ἀλ­λά εἶ­ναι δυ­να­τός ὁ Θε­ός μας, δι­δά­σκει ὁ Μα­κρυ­γιά­ννης. Κι ἐμεῖς ἀδύναμοι νιώθουμε καί εἴμαστε, ἀλλά μέ πί­στη στόν Θε­ό, μέ ἐ­πί­γνω­ση τῆς ἱ­στο­ρί­ας μας καί μέ ἐλπίδα στήν Ζωή πού ἔρχεται ἀπό τό μέλλον θά γί­νου­με πιό δυ­να­τοί γιά νά ἀν­τι­με­τω­πί­σου­με τίς δυ­σκο­λί­ες!

Τέ­κνα ἐν Κυ­ρί­ω ἀ­γα­πη­τά,

Γιά μᾶς τούς Ὀρ­θο­δό­ξους, αὐτός ὁ σταθερός προ­σα­να­το­λι­σμός τῆς ἱ­στο­ρί­ας πρός τό μέλλον εἶναι πού με­τα­μορ­φώ­νει καί δί­δει πραγματικό νό­η­μα στόν πα­ρόν­τα και­ρό. Ἀποτελεῖ ἀπάν­τη­ση στό ζή­τη­μα τοῦ θα­νά­του καί γι’ αὐτό ἀ­πο­τυ­πώ­θη­κε μέ ἀπα­ρά­μιλ­λη εὐ­στο­χί­α στό πάντα ἐπίκαιρο ἐπανα­στα­τι­κό σύν­θη­μα τῶν Ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 «Ἐ­λευ­θε­ρί­α ἤ Θά­να­τος». Ἡ πί­στη ὅ­τι ἡ ἱ­στο­ρί­α πο­ρεύ­ε­ται ὄ­χι στήν ἐπι­στρο­φή της σέ ἕ­να τέ­λει­ο πα­ρελ­θόν, ἀλ­λά σέ ἕ­να ἐ­σχα­το­λο­γι­κό μέλ­λον τό ὁποῖο τήν ἀνα­μέ­νει καί δέν δύ­να­ται νά ἀ­ναι­ρέ­σει τήν μνή­μη του, ἦταν πού κρά­τη­σε ἀ­προ­σκύ­νη­τους ἐπί 400 χρό­νια τούς προγόνους μας ὑπό τόν ὀθωμανικό ζυγό.

Ἡ ἀ­πε­λευ­θέ­ρω­ση ἀ­πό τήν ὅ­ποι­α κο­σμι­κή σκλα­βιά προ­ϋ­πο­θέ­τει τήν πί­στη ὅ­τι τό πα­ρελ­θόν δέν μπο­ρεῖ νά κα­θο­ρί­ζει τόν ἄν­θρω­πο. Γιά τήν ζωή καί τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ἄνθρωπο μόνο τό μέλλον μπορεῖ νά τόν καθορίζει. Αὐ­τό εἶ­ναι ἄλ­λω­στε καί τό νό­η­μα τῆς Με­τά­νοι­ας.

Χρόνια πολλά, ἐλεύθερα, ἐν μετανοίᾳ καί χαρᾷ, ἐπ’ ἐλπίδι τοῦ μέλλοντος αἰῶνος!

† Ὁ Ἀθηνῶν  Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος

Και η περί Αυτόν Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος