Πρωτ. Κωνσταντίνος Φλάκης
Στην ἀρχαία Ἐκκλησία τη θεία ευχαριστία τελοῦσε ο ἐπίσκοπος ἢ ἓνας πρεσβύτερος, που ἀνῆκε στο “πρεσβυτέριο” τοῦ ἐπισκόπου και εἶχε την ἀπαραίτητη ἐξουσιοδότητση ἀπό ἐκεῖνον. Ὁ ἐπίσκοπος ἀποτελοῦσε ἒτσι την ἐγγύηση τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ὣστε Ἐκεῖνος να εἶναι “ὁ προσφέρων και προσφερόμενος” (Ἐβρ. ζ’, 23-28). Ἡ παρουσία λοιπόν τοῦ ἐπισκόπου ἀποτελεῖ ἐγγύηση τῆς γνησιότητας τῆς ὀρθοδόξου λειτουργίας.
Ὁ ἐπίσκοπος δεν εἶναι πρόσωπο αὐτόκλητο. Με τη χειροτονία ἀνάγει την ἱερωσύνη του στους ἀποστόλους και στον ἲδιο τον Χριστό και βρίσκεται σε κοινωνία με ὃλους τους ἂλλους επισκόπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἂν ἓνας “ἐπίσκοπος” δεν ἒχει την ἀποστολική διαδοχή και δεν βρίσκεται σε κοινωνία και ἑνότητα με τους ἂλλους ἐπισκόπους τῆς Ἐκκλησίας, δεν ἒχει ὀρθή ἱερωσύνη.
Δεν ὑπάρχει στην Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἱερέας χωρίς να ὑπάγεται σε κανονικό ἐπίσκοπο, και δεν τελεῖται ποτέ θεία λειτουργία χωρίς να μνημονεύεται το ὂνομα τοῦ ἐπισκόπου.
Ἂν θέλουμε να διαπιστώσουμε κατά πόσο μιά εὐχαριστιακή σύναξη εἶναι ὀρθόδοξη, πρέπει να προσέξουμε το ὂνομα τοῦ ἐπισκόπου που μνημονεύεται. Πρέπει να εἶναι το ὂνομα τοῦ κανονικοῦ ἐπισκόπου τῆς περιοχῆς. Ἂν δεν εἶναι, τότε ἡ σύναξη δεν εἶναι ὀρθόδοξη.
Πῶς ὃμως διαπιστώνουμε ἂν ἓνας ἐπίσκοπος ἀνήκει στην Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία; Πρέπει να βρίσκεται σε κοινωνία με τους ἂλλους ὀρθόδοξους ἐπισκόπους στην ἲδια χώρα, οἱ ὁποῖοι μαζί με το ὀρθόδοξο πλήρωμα ἀποτελοῦν την Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐκείνης τῆς χώρας (π.χ. την Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, την Ἐκκλησία τῆς Κύπρου κ.ο.κ.).
Κάθε αὐτόνομη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πρέπει να βρίσκεται σε κοινωνία με τις ἂλλες ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες σε ὃλο τον κόσμο. Ὂλες οἱ ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες σε ὁλόκληρο τον κόσμο ἀποτελοῦν ἓνα σῶμα τῆς Μίας Ἁγίας Καθολικῆς και Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας και ὃλοι οἱ ἐπίσκοποι “οἱ κατά τά πέρατα ὁρισθέντες, ἐν Ἰησοῦ γνώμῃ εἰσίν” (ἃγιος Ἰγνάτιος).
Σε ἓναν τόπο ὑπάρχει μόνο ἓνας ἐπίσκοπος, ἐνῶ οἱ ἐνορίες εἶναι πολλές. Ὃλες μαζί συναποτελοῦν την ἐπισκοπή (Μητρόπολη, Ἀρχιεπισκοπή, ἐπαρχία). Πολλές ἐπισκοπές συγκροτοῦν μία αὐτόνομη Ἐκκλησία, που τα ὃριά της ταυτίζονται συνήθως με τα ὃρια ἑνός κράτους. Ὁλες οἱ αὐτόνομες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες εἶναι ἑνωμένες μεταξύ τους στην πίστη, στην λατρεία και στην πνευματική ζωή, και ἀποτελοῦν την Μία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, το ἓνα Σῶμα τοῦ Κυρίου και φανερώνουν τον “νοῦν Χριστοῦ” (Α’Κορ. β’, 16. Πράξ. ιε’, 28).
Ὃταν εκκλησιαζόμαστε, πρέπει να προσέχουμε, τίνος ἐπισκόπου το ὂνομα μνημονεύει ο ἱερέας στην θεία λειτουργία. Ἂν μνημονεύεται το ὂνομα τοῦ Ἐπισκόπου τῆς περιοχῆς, που εἶναι κανονικός, τότε αὐτή ἡ θεία λειτουργία εἶναι ὀρθόδοξη και γνήσια, και μπορεῖ ὁ καθένας μας να πηγαίνει και να κοινωνεῖ μαζί με ὃλους τους ἂλλους ὀρθοδόξους ἀδελφούς.
Ὁ ἃγιος Κύριλλος ἀπευθυνόμενος στους ταξιδιῶτες και μετανάστες, λέγει “μή ἀναζητήσεις μόνο, ποῦ βρίσκεται ὁ Ναός, γιατί και οἱ αἱρετικοί ονομάζουν Ναούς τις αἲθουσες που συγκεντρώνονται. Μη αναζητήσεις μόνο ποῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά ποῦ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία”.
