Πρωτ. Κωνσταντίνος Φλάκης
Οἱ πνευματικές ἐμπειρίες, κατά την Ὀρθόδοξη διδασκαλία, εἶναι τα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος και ἐκδήλωση τῶν θείων Ἐνεργειῶν, οἱ ὁποῖες κάνουν τον πιστό «σύμμορφον τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ» (Ρωμ. η΄29). Εἶναι, δηλαδή, ἐμπειρίες «ἐκ Θεοῦ» (Α΄Κορ.ζ΄7) και δεν ἐξαρτῶνται οὒτε προκαλοῦνται ἢ καθορίζονται ἀπό τον ἂνθρωπο.
Τέτοιες γνήσιες πνευματικές ἐμπειρίες καταγράφονται τόσο στην Παλαιά Διαθήκη ὃσο και στην Καινή. Ο Προφήτης Ἡσαϊας περιγράφει την ἐμπειρία του, θεωρώντας «ἐπί θρόνου δόξης» τον Παντοδύναμο Θεό (κεφ. στ΄). Ὁ «θεόπτης» Μωϋσῆς μίλησε με τον Γιαχβέ στη «φλεγόμενη και μη κατακαιομένη βάτο» και στο «καπνίζον» ὂρος Σινᾶ! (Ἒξοδ. κεφ. γ΄ και ιθ΄). Στο ὂρος Θαβώρ οἱ τρεῖς μαθητές Πέτρος, Ἰάκωβος και Ἰωάννης ἒζησαν μέσα στο ἂκτιστο φῶς τῆς θείας φύσεως τοῦ Κυρίου (Ματθ. Ιζ΄ 1-8). Ὁ Πρωτομάρτυρας Στέφανος εἶδε «δόξαν Θεοῦ και Ἰησοῦν ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν…» (Πράξ. ζ΄55). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος εἶδε «ἡμέρα μέσης… οὐρανόθεν ὑπέρ την λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν (αὐτόν) φῶς» (Πράξ. κστ΄13) και ἡρπάγη μέχρι «τρίτου οὐρανοῦ… εἰς τον παράδεισον» (Β΄Κορ. ιβ΄4).
Ἀλλά και ἡ ζωή τῶν Ἁγίων εἶναι γεμάτη ἀπό πνευματικές ἐμπειρίες. Ὑπενθυμίζομε, ἐπιλεκτικά, τις ἐμπειρίες τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, ὁ ὁποῖος «ἀγγέλους ἒσχεν συλλειτουργούντας», τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ Πλανᾶ, τοῦ Ὁσίου Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοία και πλήθους ἂλλων θεωμένων ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ.
Οἱ γνήσιες ἐμπειρίες, λοιπόν, ὡς ὁρατά φαινόμενα στην ζωή τῶν ἁγίων ἀνθρώπων, εἶναι ἀποτέλεσμα-δῶρο τῆς ἐνοίκησης μέσα τους τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Οἱ προκαλούμενες ἐκστασιακές καταστάσεις, οἱ μηχανικές συμπεριφορές και οἱ ψυχολογικοί ἐκβιασμοί τῶν πεντηκοστιανῶν κινήσεων, δεν εἶναι γνήσιες ἐμπειρίες. Ὂχι μόνο διότι δεν ἒχουν την πηγή τους στο Ἃγιο Πνεῦμα ἀλλά και διότι εἶναι το «αὐτόματο» και ἀναγκαστικό ἀποτέλεσμα τῆς ἀνθρώπινης προσπάθειας. Πρόκειται για ἐκβιασμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Ἐπίσκοπος Κάλλιστος Γουέαρ σημειώνει πόσο σημαντική εἶναι ἡ διάκριση στο θέμα τῶν ἐμπειριῶν. «…Συχνά δεν εἶναι το Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ που μιλάει μέσα ἀπό τις «γλωσσολαλιές», ἀλλά το τελείως ἀνθρώπινο πνεῦμα τῆς αὐθυποβολῆς και τῆς ὁμαδικῆς ὑστερίας. Ὑπάρχουν ἀκόμη και περιπτώσεις ὁπου το «λαλεῖν γλώσσαις» εἶναι μία μορφή «δαιμονικῆς κατοχῆς».
Ζῶντας μέσα στην Ἐκκλησία ὁ πιστός μένει «ἐν τῆ διδαχῆ τοῦ Χριστοῦ», και ἂρα μένει «ἐν τῆ Ἀληθείᾳ» (Β΄Ιωάν. 9-10). Δεν εἶναι ἡ ἐμπειρία ἑπομένως που προσδιορίζει την ὀρθή πίστη, ἀλλά ἡ ορθή πίστη που «μετράει» την γνησιότητα τῆς ἀληθινῆς ἐμπειρίας. Ὃταν, λοιπόν, κάποιος βρίσκεται ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας, ὃπως συμβαίνει με τους αἱρετικούς, και ἀφεθεῖ να ὁδηγεῖται μόνο ἀπό προσωπικές ἐμπειρίες, μπορεῖ να καταλήξει σε πλάνη. Ἡ διάκριση «τῶν πνευμάτων» μπορεῖ να ἐπιτευχθεῖ μόνο μέσα στην Ἀληθινή Ἐκκλησία, δηλαδή την Ὀρθόδοξη, διότι αὐτή ἀποτελεῖ την ἐγγύηση ὃτι ζοῦμε μέσα στον χῶρο ὃπου δρᾶ και κινεῖται το Πνεῦμα το Ἁγιον, το ὁποῖο «πάντα χορηγεῖ» τα χαρίσματα.
