Αγαπητοί μου αδελφοί,
«Ωσαννά, ευλογημένος ο Ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».
Σήμερα ο Κύριος των Δυνάμεων, ο Νυμφίος της Εκκλησίας, εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα. Ο λαός τον υποδέχεται με βάγια. Μέσα από τον Ωσαννά, ξεχειλίζει ο πανανθρώπινος πόθος για λύτρωση από τα δεινά της ζωής. Για μία και μοναδική φορά ο Χριστός δεν αρνείται τις επευφημίες του πλήθους. Αποδέχεται τον ρόλο του Μεσσία και Βασιλέα, πραγματοποιώντας αυτό που προανήγγειλε ο προφήτης Ζαχαρίας: «ιδού ο Βασιλεύς σου έρχεται σοι… πραυς και επιβεβηκώς επί υποζύγιον και πώλον νέον» (Ζαχ. 9, 9). Με την είσοδό Του στην πόλη της Ιερουσαλήμ, η Παλαιά Διαθήκη ολοκληρώνεται και συγχρόνως υπερβαίνεται. Διότι ο Ιησούς αποκαλύπτεται ως ο αναμενόμενος Μεσσίας, όχι όμως της Ιερουσαλήμ, αλλά της Νέας Ιερουσαλήμ, της Εκκλησίας Του.
Οι Ισραηλίτες τον υποδέχονται ως έναν μελλοντικό νικητή εναντίον των κατακτητών και ως ανερχόμενο Βασιλέα. Εκείνος, όμως, είναι ήδη νικητής του μεγαλύτερου εχθρού του ανθρωπίνου γένους, του ίδιου του Θανάτου. Η νίκη αυτή έχει επιβεβαιωθεί από τον Ανάσταση του Λαζάρου, η οποία αποτελεί το τελευταίο, αλλά και το μέγιστο θαύμα πριν ξεκινήσει η πορεία προς το Πάθος. Συγχρόνως αποτελεί και προανάκρουσμα της Ανάστασης του Θεανθρώπου που θα ακολουθήσει. Αυτό επιβεβαιώνει και ο υμνωδός: «Την κοινήν Ανάστασιν προ του σου Πάθους πιστούμενος εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον, Χριστέ ο Θεός».
Η αναπαράσταση του γεγονότος της εισόδου του Χριστού μας στα Ιεροσόλυμα τοποθετείται σήμερα στο κέντρο του ναού και αποτελεί μία από τις θριαμβευτικότερες εικόνες ολόκληρής της λατρευτικής ζωής της Εκκλησίας μας. Κι όμως! Σε αυτήν υπάρχει κάτι παράξενο, κάτι αντιφατικό. Το πρόσωπο του Χριστού, παρά την θριαμβευτική υποδοχή, παραμένει σοβαρό, σχεδόν θλιμμένο. Το βλέμμα Του έχει στραφεί προς εμάς. Γνωρίζει, όπως γνωρίζουμε κι εμείς, πως ο όχλος που σήμερα τον αποθεώνει, σε λίγες μέρες θα κραυγάζει το «σταυρωθείτω». Σε τι οφείλεται αυτή η μεταστροφή;
Σύντομα ο Ιησούς θα διαψεύσει τις προσδοκίες των συμπατριωτών Του. Δεν είναι ένας Μεσσίας, όπως τον περιμένουν. Η απογοήτευση αυτή δεν αποτελεί μόνον σύμπτωμα εκείνης της εποχής. Μέχρι σήμερα, το έργο, αλλά και ο τρόπος που δρα ο Θεός παραμένουν πολλές φορές ακατανόητα για τον άνθρωπο. Ακόμη και σήμερα, ο Χριστός νοείται ως ένας παντοδύναμος Θεός, που συχνά αρνείται να ενεργήσει τα αυτονόητα για τον δικό μας τρόπο σκέψης. Δεν είναι λίγες οι στιγμές, που ο απλός άνθρωπος αναρωτιέται: «Πως ο Θεός αυτό το επιτρέπει; Πως ο Θεός αυτό δεν το καταργεί;»
Τα ερωτήματα αυτά προκύπτουν από παρανόηση του έργου του Χριστού στη γη. Ο Θείος Διδάσκαλος δεν βρέθηκε ανάμεσά μας, με σκοπό να επιλύσει απλώς δυσάρεστες καταστάσεις, αλλά να οδηγήσει τον άνθρωπο σε μία αναγέννηση της ύπαρξής του, και ολόκληρης της ανθρώπινης κοινωνίας, μέσω της αποκατάστασης της σχέσης του με τον Θεό. Δεν είναι ένας Λυτρωτής, έτοιμος να υποσχεθεί μαγικές λύσεις για κάθε πρόβλημα. Δεν είναι ένας ηγέτης, που θα διεκδικήσει τον θαυμασμό και την υποταγή μας, εκμεταλλευόμενος την ραθυμία και την απροθυμία μας να αναλάβουμε την προσωπική μας ευθύνη. Τέτοιο σωτήρα περιμένουν οι λαοί όλων των εποχών, τέτοιον σωτήρα περίμενε και ο λαός της Ιερουσαλήμ. Κρατούσε βάγια ως σύμβολά της νίκης. Το απολυτίκιο όμως της σημερινής ημέρας είναι αποκαλυπτικό:
«Όθεν και ημείς ωσεί παίδες», μας προσκαλεί, «τα της νίκης σύμβολα φέροντες, σοι τω νικητή του θανάτου βοώμεν: Ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».
Κι εμείς έναν νικητή υποδεχόμεθα σήμερα. Νικητή όχι όμως εγκοσμίων κατακτητών, αλλά του μεγαλύτερου εχθρού του ανθρωπίνου γένους, του θανάτου. Βάγια θα κρατήσουμε σήμερα και εμείς, ενθρονίζοντάς Τον ως Κύριο όλου του κόσμου και όλης της ιστορίας, αλλά και βασιλέα της καρδιάς μας. Διαδηλώνουμε την απόφασή μας να παραμείνουμε δίπλα Του, αναλαμβάνοντας την συνέχεια του έργου Του και καθιστώντας την Εκκλησία ελπίδα και προοπτική όλης της Οικουμένης. Και ας μην ξεχνάμε πως τα βάγια σήμερα σχηματίζουν Σταυρό, το ύψιστο σύμβολο της νίκης Του και της νίκης μας.
Αυτό το σύμβολο, όργανο του πιο εξευτελιστικού θανάτου, προορισμένο για τους πιο καταφρονεμένους της τότε κοινωνίας, γίνεται για μας σύμβολο θριάμβου. Ο μεγάλος Νικητής της πίστης μας, σε λίγο θα εμφανιστεί ως ο καθημαγμένος Νυμφίος. Θα υποφέρει, θα ταπεινωθεί, θα πεθάνει και θα ενταφιαστεί. Ο τάφος όμως δεν θα τον κρατήσει. Όλη μας η πίστη στηρίζεται στο κενό Του μνημείο. Μέχρι τότε όμως θα γίνουμε μάρτυρες των φρικτών Παθών και της βασανιστικής ανόδου Του στο Γολγοθά της θυσίας.
Η εικόνα Του δεν θα θυμίζει σε τίποτα ούτε την θριαμβολογία ούτε τις μεθόδους των ηγετών του κόσμου τούτου. Αντί να ωραιοποιήσει την ανθρώπινη τραγωδία, θα την αποκαλύψει σε όλο της το μέγεθος. Αντί να υποσχεθεί αυτόματες εξόδους από τα αδιέξοδα, θα μας καλέσει σε αγώνες προσωπικούς, διαρκείς και επίμονους. Αντί να μας δελεάσει με λάφυρα εξουσίας, θα μας καλέσει να γίνουμε των πάντων διάκονοι. Αντί να μας μοιράσει φρούδες ελπίδες ανατροπών, θα μας καλέσει σε μεταμόρφωση του εαυτού μας και συμμετοχή στο χτίσιμο ενός καλύτερου κόσμου.
Σήμερα υποδεχόμαστε με βάγια τον Χριστό, όμως δεν Του αρκούν τα ωσαννά, ούτε η απλή αναγνώριση πως είναι ο ευλογημένος ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου. Μας κοιτά κατά πρόσωπον και με τη σιωπή του μας υποδεικνύει την δική μας, την προσωπική διαδρομή, διαδρομή όχι παθητικού θαυμασμού αλλά συνειδητής συνοδοιπορίας. Καθώς θα Τον ακολουθούμε βήμα βήμα, θα βλέπουμε να απομακρυνόμαστε όλο και περισσότερο από τις πρακτικές αυτού του κόσμου. Κατά την διαδρομή αυτή είναι βέβαιον πως θα βρεθούμε αντιμέτωποι με την αμφιβολία, την αχαριστία, ακόμη και με προσωρινές ήττες. Η καρδιά μας θα προσεγγίσει συχνά τον Άδη, οι δυνάμεις μας θα μας εγκαταλείψουν και ίσως ακούσουμε τον εαυτό μας να κραυγάζει «Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες».
Τότε είναι, όμως, που ο Εσταυρωμένος και νικητής Θεάνθρωπος κάνει αισθητή την παρουσία Του. Τότε είναι που μας ενισχύει, προβάλλοντας ενώπιόν μας την δική Του πορεία. Γι’ αυτό τον λόγο αποτελεί επιτακτική ανάγκη να Τον ακολουθήσουμε σε όλες τις φάσεις αυτής της πορείας. Τα γεγονότα της επικείμενης Μεγάλης Εβδομάδος αποτελούν βαθμίδες μίας κλίμακας, που ξεκινά από την πεζή καθημερινότητά μας και καταλήγει στην άφατη χαρά της Αναστάσεως. Η συμμετοχή μας στις Ακολουθίες της σημαντικότερης Εβδομάδος όλου του χρόνου θα ετοιμάσει μυστικά την υποδοχή του αναστημένου Χριστού, καθιστώντας Τον κέντρο και κυβερνήτη της ζωής μας. Μόνον τότε θα έχουμε καταστήσει το σημερινό γεγονός της υποδοχής του Μεσσία υπόθεση προσωπικής λυτρώσεως. Μόνον τότε θα έχουμε καταστήσει τα βάγια σύμβολα νίκης του Σωτήρα μας απέναντι σε έναν κόσμο φόβου, απόγνωσης και θανάτου.
Καλή Μεγάλη Εβδομάδα και καλή Ανάσταση !
Με τις ολόθερμες πατρικές μου ευχές,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ