Πρωτ. Κωνσταντίνος Φλάκης
Ο Θεός δημιούργησε τα πάντα “καλά λίαν”(Γέν. 1,31). Δεν δημιούργησε το κακό.Το ανθρώπινο σώμα και όλα τα υλικά αντικείμενα αποτελούσαν τον “κόσμο”, ένα απέραντο κόσμημα που βγήκε από τα χέρια του Θεού.
Ο άνθρωπος πλάσθηκε “κατ’ εἰκόνα Θεοῦ”(Γέν.1,27). Αυτό δεν αναφέρεται μόνο στο πνεύμα, αλλά και στο σώμα. “…ἲδω ἐντοῖς τάφοις κειμένην τήν κατ΄εἰκόνα Θεοῦ,… ἂμορφον ἂδοξον μή ἒχουσαν εἶδος”(Ἐξόδιος Ἀκολουθία). Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι “ἂνθρωπος δέν ὀνομάζεται μόνον ἡ ψυχή, οὒτε μόνο το σῶμα, ἀλλά και τά δύο (“τό συναμφότερον”)”. Ο άνθρωπος επομένως δεν είναι μόνο ψυχή. Και το σώμα του δεν είναι κάτι αρνητικό, ή αιτία και πηγή του κακού, της αμαρτίας. Η αιτία του κακού και της αμαρτίας βρίσκεται έξω από τη φύση του ανθρώπου.
Η αρμονία που υπήρχε στη δημιουργία του Θεού καταστράφηκε μετά την πτώση του ανθρώπου. Εξ αιτίας του φθόνου του διαβόλου, η αμαρτία εισήλθε στον κόσμο και διά της αμαρτίας ο θάνατος, γι΄αυτό “ὁ κόσμος, πλέον, ὃλος κεῖται ἐν τῶ πονηρῶ”(Α’ Ιω. 5,19).
Στην προσωπική ζωή του κάθε πιστού παρουσιάζεται η αντίθεση ανάμεσα στον κόσμο της “σαρκός” και στον κόσμο του “πνεύματος”(Ρωμ. 8,1-13). Αυτή η αντίθεση όμως δεν αναφέρεται στη φύση του σώματος, παρά είναι μία “παρά φύση“ κατάσταση.
Ο απόστολος Παύλος υπογραμμίζει ιδιαίτερα αυτή την “αντίθεση”: “Βλέπω ἓτερον νόμον εἰς τά μέλη μου, ὁ ὁποῖος ἀντιστρατεύεται εἰς τόν νόμον τοῦ λογικοῦ μου καί μέ αἰχμαλωτίζει διά τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας ἡ ὁποία ὑπάρχει εἰς τά μέλη μου…”(Ρωμ.7 7,23-24). Μετά την πτώση ο άνθρωπος δεν βρίσκεται στη φυσική του κατάσταση. Το σώμα του είναι κάτω από την επίδραση των παθών. Αυτό είναι εκείνο που η Αγία Γραφή εννοεί όταν αναφέρεται στη “σάρκα”. Όχι στη σάρκα “καθ ἑαυτήν”, η οποία προσλήφθηκε από τον Υιό και Λόγο του Θεού και αγιάσθηκε. Το κακό λοιπόν δεν βρίσκεται στη φύση του ανθρώπου αλλά στην προαίρεση. Η Εκκλησία δεν περιφρονεί το σώμα. Εκείνο που καταπολεμεί είναι τα πάθη του σώματος. Η κυριαρχία ανήκει στην ψυχή, όχι στο σώμα. Η ψυχή πρέπει να οδηγεί το σώμα. Οι χριστιανοί, επομένως, δεν έχουν ως μέλημα πώς να φονεύσουν το σώμα, ή πώς να “απελευθερωθούν” απ’ αυτό, αλλά πώς να θανατώσουν τις επιθυμίες και τα “ἒργα της σαρκός”, το σαρκικό, δηλ. φρόνημα (Κολ. 2,22). Χαρακτηριστικά μας υπενθυμίζουν οι νηπτικοί Πατέρες: ”Ἡμεῖς οὐκ ἐδιδάχθημεν σωματοκτόνοι ἀλλά παθοκτόνοι”.
Η αξία του ανθρώπου είναι ανυπολόγιστη. Τούτο αποδεικνύει η ενσάρκωση του Χριστού, με σκοπό να σώσει ολόκληρο το “πρόσλημα”, όχι μόνο την ψυχή του ανθρώπου, αλλά και το σώμα. “Ἐν αὐτῶ κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς”(Κολ. 2,9). Μεγαλύτερη δόξα για το ανθρώπινο σώμα δεν είναι δυνατόν να νοηθεί. Ο Θεός δοξάζεται και “διά τοῦ σώματος”(Α’Κορ.6,15.19).
