Πρωτ. Κωνσταντίνος Φλάκης
Ο αποκρυφισμός έχει σχέση με το «απόκρυφο», το μυστικό. Με αυτό τον όρο προσδιορίζονται σήμερα οι ικανότητες και τα φαινόμενα που δεν μπορούν να ερευνηθούν και να ερμηνευτούν με βάση την κανονική επιστήμη.
Σύμφωνα με την φιλοσοφία του αποκρυφισμού το σύμπαν αποτελεί ενιαίο οργανισμό. Υπάρχει μόνο μία συμπαντική αρχή που διαπερνά τα πάντα (πανθεϊσμός). Ο άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος να προσδιορίσει τη ζωή του, αλλά υπόκειται σε επιρροές που εκπορεύονται από συμπαντικές δυνάμεις.
Ο κόσμος, κατά την αποκρυφιστική αντίληψη, δεν έχει δική του «υπόσταση», και βρίσκει το «νόημά» του στην «επιστροφή» σ’ αυτή τη «συμπαντική αρχή», στην εξαφάνιση, δηλαδή και «απορρόφησή» του από αυτήν.
Στον χώρο του αποκρυφισμού αναπτύσσονται ειδικές μέθοδοι και τεχνικές, που με την καθοδήγηση των δασκάλων, οι οπαδοί αυτών των δοξασιών, ανακαλύπτουν και υποτάσσουν απόκρυφες δυνάμεις, για να πραγματοποιήσουν μ’ αυτό τον τρόπο τους σκοπούς τους, «καλούς ή κακούς». Επειδή οι τεχνικές αυτές είναι απρόσιτες από την επιστημονική έρευνα, τα δε προσδοκώμενα αποτελέσματα δεν επιδέχονται επιστημονική έρευνα, γι’ αυτό γίνεται λόγος για «απόκρυφη επιστήμη».
Εμείς οι Ορθόδοξοι πιστεύουμε ότι υπάρχει διάκριση ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο, στον άνθρωπο και την άλογη κτίση. Ο ορθόδοξος πιστός δεν περιφρονεί την υλική δημιουργία, αλλά αισθάνεται την ευθύνη γι’ αυτήν. Το γεγονός ότι ο Χριστός εισήλθε στον κόσμο και «προσέλαβε την ύλη» (σαρκώθηκε) αποτελεί ανύψωση ολόκληρης της υλικής δημιουργίας, υπέρτατη τιμή, όχι όμως και ειδωλοποίησή της.
Η άρνηση του προσωπικού Θεού από μέρους των αποκρυφιστών και η θεοποίηση του ίδιου του ανθρώπου καταδικάζει τον άνθρωπο σε απόλυτη μοναξιά. Εδώ δεν υπάρχει επέμβαση της θείας χάρης, ο άνθρωπος αυτοεγκαταλείπεται αβοήθητος. Οι αποκρυφιστές, με τις μεθόδους και τεχνικές τους επιδιώκουν την ένωση με το πνευματικό όν και την γνώση του θεού και πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο θα συμμετάσχουν στην θεϊκή δύναμη και θα την χρησιμοποιήσουν κατά βούληση. Όμως, ο ορθόδοξος Χριστιανός γνωρίζει ότι υπάρχει ο άκτιστος προσωπικός Θεός, από την μία, και η κτιστή δημιουργία (λογική και άλογη) από την άλλη, τα οποία δεν συγχέονται μεταξύ τους, και ότι η άκτιστη θεία ενέργεια δεν εξαναγκάζεται, αλλά είναι καρπός της αγάπης και της ελευθερίας του Θεού.
«Το κτιστό ον κοινωνεί κατά την δωρεά της ευδοκίας με την άκτιστη άναρχη Ύπαρξη… Ο άνθρωπος κτισθείς ως «κατ’ εἰκόνα και καθ’ὁμοίωσιν Θεοῦ», είναι προικισμένος με την ικανότητα να δεχθεί την θέωση, να γίνει δηλαδή κοινωνός της θείας ζωής, να λάβει τον θείο τρόπο υπάρξεως, να γίνει Θεός κατά χάρη» (Γέροντας Σωφρόνιος).
