Του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου
Η ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου της Ορθοδοξίας με το βαρυσήμαντο μήνυμα των Ορθοδόξων Εκκλησιών προς τον κόσμο και τον σύγχρονο άνθρωπο αποτελεί παρακαταθήκη ελπίδας. Το γεγονός από μόνο του υπήρξε ιστορικό. Μπορεί κάποιοι να θεωρούν ότι ήταν μία εσωτερική υπόθεση της Ορθοδοξίας, που δεν αφορά τους πολλούς. Όμως η αλήθεια είναι ότι η Σύνοδος δεν ήταν μία συνάθροιση θρησκευτικών ηγετών, αλλά η έκφραση της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Η εμπειρία της Ορθοδοξίας δεν ανήκει στο παρελθόν. Είναι πρόταση ζωής που υπερβαίνει τα αδιέξοδα του κόσμου και λυτρώνει τον άνθρωπο, διότι είναι πίστη αυθεντική. Και τα πρόσωπα που συμμετείχαν εξέφρασαν τη φωνή του ποιμνίου τους, του λαού του Θεού, και την ίδια στιγμή της καθόλου Εκκλησίας.
Επιχειρώντας μία πρώτη αποτίμηση των εργασιών της Συνόδου, μπορούμε να σταθούμε ανεπιφύλακτα στην ποιότητα, την ειλικρίνεια και τη συνοδικότητα. Ο διάλογος ήταν υψηλού επιπέδου. Δεν συμμετείχαν σ’ αυτόν μόνο οι προκαθήμενοι, αλλά όλοι όσοι εκπροσωπούσαν τις Εκκλησίες, απόδειξη της συνοδικότητας, της δημοκρατικότητας δηλαδή που διέπει την παράδοση της Ορθοδοξίας. Οι τοποθετήσεις ήταν ειλικρινείς. Αποτύπωσαν τις θέσεις και την αγωνία κλήρου και λαού για την πορεία της Ορθοδοξίας στο σήμερα. Οι παρεμβάσεις δεν ήταν αγώνας εξουσίας, αλλά καρπός αγάπης. Ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό. Και γι’ αυτό το κλίμα της Συνόδου διέψευσε φόβους και επιφυλάξεις. Δεν τίθεται σε κρίση η ακεραιότητα της πίστης. Αντίθετα, η Ορθοδοξία καλεί ετεροδόξους και αλλοθρήσκους να γνωρίσουν και να προβληματιστούν.
Ασφαλώς όλο αυτό το κλίμα πιστώνεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος απέδειξε ότι είναι ο πρώτος στον αγώνα για ενότητα. Ο τρόπος που διηύθυνε τις συνεδρίες, αλλά και η γενναιότητα να διαλύει αμφιβολίες και να αφουγκράζεται προβληματισμούς, όπως φάνηκε στη δήλωσή του περί των Νέων Χωρών, έδειξε ότι στην Ορθοδοξία δεν χωρούν διαγκωνισμοί περί εξουσίας και εγωκεντρισμοί, αλλά αγάπη, ρεαλισμός και συμπόρευση. Αισθανθήκαμε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης λειτουργεί ως ο εγγυητής της κοινής πορείας, με σκοπό η Ορθοδοξία να μην περιχαρακωθεί σε εσωστρέφεια, αλλά να ανοιχτεί προς όσους ζητούν αλήθεια και νόημα.
Την ίδια στιγμή η Εκκλησία της Ελλάδος, με επικεφαλής τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, απέδειξε ότι μπορεί να πορευθεί ενωμένη, να συνθέσει τις απόψεις των προσώπων που την απαρτίζουν και να συμβάλει στη σαφήνεια και την αυθεντικότητα της διατύπωσης του μηνύματος της Ορθοδοξίας. Το ίδιο και οι άλλες Εκκλησίες, χάρις στην φωτισμένη καθοδήγηση των σεπτών προκαθημένων τους, έθεσαν την προοπτική της ενότητας πιο πάνω από οιοδήποτε κλίμα εγωκεντρισμού ή τοπικισμού. Και θα μείνει στην ιστορία, ανεξαρτήτως της αποδοχής της, η πρόσκληση στις τέσσερις Εκκλησίες που επέμειναν στην μη συμμετοχή τους, να παραστούν δια των προκαθημένων στο συλλείτουργο της ενότητας και της αγάπης. Ελπίζουμε ότι τα τελικά κείμενα της Συνόδου θα δώσουν την ευκαιρία, έστω και εκ των υστέρων, στους αδελφούς μας να διαπιστώσουν ότι έχει αξία να υιοθετείται το μείζον που είναι η μαρτυρία της Ορθοδοξίας, ενώ τα ελάττονα μπορούν να αντιμετωπισθούν με αγάπη και νηφαλιότητα.
Η Σύνοδος της Ορθοδοξίας δίδει μηνύματα στον κάθε άνθρωπο. Η πίστη στον Χριστό, και μάλιστα Αυτόν της πρώτης Εκκλησίας που η Ορθοδοξία διασώζει ακέραια, αποτελεί την ελπίδα σε έναν κόσμο ταραγμένο. Η αγάπη, η αλληλεγγύη, η υπερνίκηση του συμφέροντος δεν επιτυγχάνονται ατομικά, αλλά είναι καρπός μετοχής στην εκκλησιαστική κοινότητα. Διότι δεν μπορούμε από μόνοι μας να νικήσουμε τον πειρασμό της διάσπασης, την αίσθηση ότι ο χωρίς Θεό νους είναι παντοδύναμος, ότι αρκεί μία αλλαγή κοινωνικού και οικονομικού συστήματος και η ζωή θα αποκτήσει νόημα. Η Ορθοδοξία καλεί σε αποστολή εξόδου από το εγώ μας και κοινωνίας με τον συνάνθρωπο δια του Χριστού. Η αιωνιότητα και η ανάσταση δεν είναι δώρα του μέλλοντος, αλλά ξεκινούν από το σήμερα. Αλλάζοντας εμείς, ήδη αλλάζει ο κόσμος!
Η Σύνοδος της Ορθοδοξίας που διεξήχθη στην Κρήτη είναι η αρχή. Απέδειξε ότι μπορούμε να συζητούμε και να καταλήγουμε σε από κοινού θέσεις. Τα περισσότερα ζητήματα που αφορούσαν τα εσωτερικά μας θέματα λύθηκαν «ως έδοξε τω Αγίω Πνεύματι και ημίν». Ήδη, στο μήνυμα που διαβάστηκε σήμερα στο Συλλείτουργο των Προκαθημένων στα Χανιά, περιλαμβάνονται τα σύγχρονα προβλήματα, πάνω στα οποία θα επεξεργαστούμε προτάσεις και διδασκαλίες στηριγμένες στην παράδοσή μας. Ελπίζουμε ότι η δεύτερη Πανορθόδοξος Σύνοδος θα γίνει στην επόμενη δεκαετία! Είναι στο χέρι μας να εργαστούμε ώστε ο κόσμος να βρει το αλλόμενον ύδωρ της πίστης και της ελπίδας στη ζωή της Ορθοδοξίας!
