Αγαπητοί μου πατέρες,
Με την χάρη του Θεού, αρχίζουμε και φέτος τις κατά μήνα ιερατικές μας συνάξεις, με αφορμή το νέο ιεραποστολικό έτος, που ξεκίνησε ήδη.
Πρόκειται, πλέον, για έναν θεσμό της τοπικής μας Εκκλησίας, που σκοπό έχει την κατάρτιση και ενίσχυσή μας στο ποιμαντικό έργο, αξιοποιώντας τις πηγές της ορθόδοξης πατερικής παράδοσης και αντλώντας το ζωντανό ύδωρ της ζωής και της εμπειρίας της για την ποιμαντική διακονία του λαού που μας ανέθεσε ο Χριστός και η Εκκλησία Του.
Τις προηγούμενες χρονιές οι συνάξεις αυτές ήταν αφιερωμένες στο πρόσωπο του Χριστού, τους Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας και στην γνωριμία μας μαζί τους, καθώς και στις Οικουμενικές Συνόδους με τα ανάλογα ζητήματα, που αυτές ασχολήθηκαν, και η Αγία μας Εκκλησία κλήθηκε κατά καιρούς να αντιμετωπίσει.
Οι αιρέσεις στην παράδοση της Εκκλησίας μας βρίσκονταν πάντα στο κέντρο των ενδιαφερόντων των Αγίων Πατέρων. Η διασφάλιση της σώζουσας αλήθειας και η προστασία των ανθρώπινων ψυχών από τους αιρετικούς οδήγησαν τους Πατέρες να δώσουν πνευματικούς αγώνες και να αφήσουν πλείστα όσα συγγράμματα, ομιλίες και επιστολές.
Ως συνέχεια, λοιπόν, των προηγούμενων, έρχεται το σημαντικό αυτό θέμα των αιρέσεων και της παραθρησκείας να απασχολήσει τις φετινές ιερατικές μας συνάξεις, σε μια προσπάθεια να καταρτισθούμε πάνω στο σκηνικό αυτό της πλάνης που επικρατεί σήμερα στην κοινωνία μας και να εφοδιασθούμε με τρόπους ποιμαντικής αντιμετώπισης, ή να ανακαλύψουμε νέους, πάντοτε κινούμενοι στα πλαίσια της εκκλησιαστικής παραδόσεώς μας.
Στη συνέχεια, λοιπόν, του πνευματικού ανεφοδιασμού μας, που αποτελεί, όπως αναφέραμε, τον στόχο αυτών των ιερατικών συνάξεων, έρχεται η ενημέρωση επ’ αυτών των φαινομένων από ειδικούς εντεταλμένους επιστήμονες, κληρικούς και λαϊκούς, που η Ιερά Μητρόπολή μας προσκάλεσε να είναι κοντά μας μία φορά το μήνα, με σκοπό να μας προσφέρουν τις ειδικές γνώσεις τους, αλλά και την εμπειρία τους από την ενασχόλησή τους με τις αιρέσεις και την παραθρησκεία.
Πατέρες μου, η ραγδαία εξάπλωση των ποικιλώνυμων αιρέσεων και των παραθρησκευτικών ομάδων, καθώς και τα πολλαπλά ποιμαντικά προβλήματα που αυτές δημιουργούν, μας αναγκάζουν όχι μόνο να εγκύψουμε και στην δική μας ποιμαντική δραστηριότητα, αλλά και να την εξετάσουμε ταυτόχρονα σ’ όλες της τις μορφές.
Οι πληροφορίες που θα αποκομίσουμε από τους εισηγητές θα συμβάλουν στην αυτοκριτική μας και την προσαρμογή της δραστηριότητάς μας αυτής, στις σημερινές ανάγκες.
Τί να φταίει, άραγε, στο ότι πολλοί αδελφοί μας παρασύρονται και γίνονται θύματα των αιρέσεων και της παραθρησκείας; Μήπως δεν προσφέρουμε στους ανθρώπους που καταφεύγουν σε τέτοιες ομάδες, εκείνα όσα θα έπρεπε να τους προσφέρουμε για να ικανοποιήσουμε τις πνευματικές τους ανάγκες και αναζητήσεις;
Εάν ένας αδελφός μας δεν βιώνει αγάπη και ζεστασιά μέσα στα πλαίσια της εκκλησιαστικής ζωής, σίγουρα θα την αναζητήσει κάπου αλλού. Το πρόβλημα αυτό το κατανοούμε καλύτερα, εάν πάρουμε σαν δεδομένο το γεγονός ότι η προπαγάνδα πολλών αιρέσεων και παραθρησκευτικών ομάδων στηρίζεται στον «βομβαρδισμό της αγάπης» και στην αποδοχή του άλλου ως έχει. Τα θύματά τους τα οδηγούν σε περιβάλλοντα, όπου τους γίνεται θερμή και φιλική υποδοχή και τους αποκαλούν «αδελφούς».
Γι’ αυτό η εξάπλωση των αιρέσεων και της παραθρησκείας και η καμουφλαρισμένη προπαγάνδα της θα πρέπει να μας ανησυχήσει ποιμαντικά. Χωρίς, βέβαια, εκδηλώσεις και ενέργειες υστερικές και μισαλλόδοξες, αλλά ενεργοποιώντας την ποιμαντική μας αγωνία, να νοιαστούμε για το ποίμνιο της Εκκλησίας μας. Η αγωνία αυτή θα πρέπει να γεννά μέσα στις καρδιές μας την Παύλεια αγωνία με το «τις ασθενεί και ουκ ασθενώ» (Β Κορ. 11,29).
Υπάρχουν οικογένειες, που έχουν προβλήματα με τις διάφορες αιρέσεις και παραθρησκευτικές οργανώσεις. Υπάρχουν ακόμα εκείνοι οι άνθρωποι, που διέκοψαν την σχέση τους με την Εκκλησία. Είναι ακόμη κι εκείνοι που πολεμούν φανερά ή ύπουλα την Εκκλησία. Είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι της Εκκλησίας, ο λαός του Θεού, που δεν θέλει να είναι ακατήχητος. Η Εκκλησία, εμείς, ως Ποιμένες της Εκκλησίας, πρέπει να δώσουμε απαντήσεις στα υπαρξιακά προβλήματα της ζωής του ανθρώπου. Να δώσουμε τις απαντήσεις της Εκκλησίας, τον λόγο της «δικής μας ελπίδας», «παντί τω αιτούντι» (Α΄ Πέτρου 3,15), και να το κάνουμε αυτό με ευγένεια και σεβασμό, χωρίς φανατισμό και ακρότητες.
Είναι σοβαρότατο ποιμαντικό λάθος η διαβολοποίηση ή η απαξίωση, με οποιονδήποτε τρόπο, των συνανθρώπων μας που είναι θύματα της πλάνης. Αυτός ο λόγος μας δεν είναι λόγος «άλατι ηρτυμένος» (Κολ. 4, 6). Δεν εκφράζει την αγάπη και το άδολο ενδιαφέρον του ποιμένα προς τα θύματα των αιρέσεων. Δεν συμβάλλει στην κατά Χριστόν οικοδομή του πληρώματος, ούτε αποτελεί υπεύθυνη ενημέρωση.
Η Εκκλησία είναι «Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους» (Α΄ Κορ. 12,27). Γι’ αυτό και θα πρέπει να αγωνιούμε για τα μέλη του Σώματός μας. Όχι μόνο γι’ αυτά τα μέλη που έχουν πέσει θύματα από τις ιδιοτελείς διακηρύξεις και μεθοδεύσεις των «εμπόρων της θρησκείας», αλλά και για τα μέλη εκείνα τα οποία βρίσκονται σε κατάσταση πνευματικής ή και υλικής ανάγκης. Και μάλιστα αυτά τα μέλη βρίσκονται μέσα στην αυλή της ποίμνης ή και γύρω από αυτή, αλλά δυστυχώς είναι αποίμαντα. Τα περιθωριοποιημένα, τα μοναχικά και εξηρτημένα από ναρκωτικές και άλλες ουσίες άτομα, οι οικογένειες που κλυδωνίζονται από την ανεργία, την ανέχεια, τον πόνο, την ασθένεια, το πένθος, αλλά και όταν οι οποιοιδήποτε αιρετικοί γυρνούν από πόρτα σε πόρτα, για να μιλήσουν δήθεν για την αγάπη του Θεού. Εμείς ως ποιμένες και διδάσκαλοι, ως πατέρες πνευματικοί, που είμαστε; Ασχοληθήκαμε με ποιμαντικό ενδιαφέρον και αγάπη, επισκεφθήκαμε όταν έπρεπε αυτά τα σπίτια; Έχουμε σκεφθεί τί λόγο θα δώσουμε για τις αστήρικτες αυτές ψυχές; Το φιλανθρωπικό έργο μας φυσικά και είναι κάτι πολύ σημαντικό προς αυτή την κατεύθυνση. Και η τοπική μας Εκκλησία εγκαίρως έκανε σημαντικά βήματα, με τα Σπίτια Γαλήνης και το «Δος ημίν σήμερον», ώστε ένα πιάτο φαγητό να μην λείπει σήμερα από κανέναν. Αλλά δεν πρέπει να εξαντλήσουμε την ποιμαντική μέριμνά μας μόνο στο υλικό αυτό κομμάτι αδιαφορώντας για τις πνευματικές ανάγκες των συνανθρώπων μας, και λησμονώντας το «ότι ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται ο άνθρωπος» (Ματθ. 4,4).
Βασικός παράγοντας στην ποιμαντική πράξη για τη σωστή και υπεύθυνη αντιμετώπιση των διαφόρων αιρέσεων δεν είναι μόνο οι γνώσεις περί των δοξασιών και των πρακτικών της κάθε αίρεσης, αλλά και η αποφυγή διαφόρων ενδεχομένως ποιμαντικών μας λαθών. Είμαι σίγουρος ότι οι φετινοί προσκεκλημένοι μας θα φωτίσουν αυτές τις παραμέτρους με τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις τους, αλλά και με τον δημιουργικό διάλογο που θα ακολουθείται κάθε φορά. Επιμένω, λοιπόν, ότι δεν αποστρεφόμαστε τον αιρετικό, αλλά την αίρεση πολεμούμε. Όπως ο ιερός Χρυσόστομος σημειώνει: «τω λόγω διώκω ου τον αιρετικόν αλλά την αίρεσιν, ου τον άνθρωπον αποστρέφομαι αλλά την πλάνην μισώ…» (PG 50, 701).
Η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος, από τα χρόνια του μακαριστού προκατόχου μου Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, δείχνει ιδιαίτερη ποιμαντική μέριμνα για τον τομέα του αντιαιρετικού έργου. Ο Άγιος Καισαριανής κ. Δανιήλ, που θα είναι και ένας από τους φετινούς εισηγητές μας, ως ιεροκήρυκας εχρημάτισε στενός και πολύτιμος συνεργάτης του μακαριστού π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου. Και το έργο του συνεχίζει ομάδα κληρικών μας, με την ευθύνη του Αρχιμ. Αθανασίου Κολλά.
Στα πλαίσια αυτά λειτουργούμε Αντιαιρετικό Γραφείο, με την ευθύνη του π. Αθανασίου. Το Γραφείο διακριτικά ενημερώνει, στηρίζει και συμπαρίσταται σε περιπτώσεις αδελφών-θυμάτων της πλάνης, εκδίδουμε έντυπα και ενημερωτικά φυλλάδια προς ενημέρωση αλλά και κατάρτιση του λαού μας. Παράγονται τακτικές και έκτακτες εκπομπές στον Ραδιοφωνικό Σταθμό μας «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ», γίνονται παρεμβάσεις με δελτία τύπου στα Μέσα Ενημέρωσης, λειτουργεί μόνιμη αντιαιρετική στήλη στην ιστοσελίδα της Μητροπόλεως μας, η οποία ενημερώνεται συνεχώς.
Επιπλέον, στα πλαίσια της λειτουργίας του Επιμορφωτικού Σεμιναρίου Στελεχών Νεότητας, αναλύονται σχετικά θέματα, και οι Κατηχητές με τα Στελέχη μας καταρτίζονται και επιμορφώνονται σε θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, ενώ παράλληλα διδάσκονται την οριοθέτηση της Ορθοδόξου πίστεως και ζωής σε εβδομαδιαίες συναντήσεις.
Το Νοέμβριο του 2013 η Ιερά Μητρόπολη, σας θυμίζω, φιλοξένησε στον Βόλο την ΚΕ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων επί θεμάτων Αιρέσεων και Παραθρησκείας, με την ευλογία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, και κεντρικό θέμα: «Το πρόβλημα της ασθενείας, αιρετικές και αποκρυφιστικές προσεγγίσεις». Κάθε χρόνο διοργανώνεται αυτή η Συνδιάσκεψη φιλοξενούμενη κάθε φορά από κάποια Μητρόπολη. Πάντα σ’ αυτές τις Συνδιασκέψεις εκπροσωπούμαστε από μόνιμο εντεταλμένο κληρικό και ακολουθεί λεπτομερής ενημέρωσή μας με τα ανάλογα πορίσματα των εργασιών αυτών.
Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Κυριακό Τσουρό, Γραμματέα της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων, για την παρουσία του κατά την έναρξη αυτής της προσπάθειάς μας, καθώς και για το σημαντικό έργο που προσφέρει στην Εκκλησία της Ελλάδος, ως άξιος διάδοχος του μακαριστού π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου, ο οποίος αποτέλεσε τον πρωτεργάτη αλλά και την ψυχή αυτής της διακονίας στην Εκκλησία μας.
Τον ευχαριστώ επίσης και για την κατά καιρούς συμπαράσταση και συνεργασία του, σε θέματα που αφορούν το ποιμαντικό έργο της Μητροπόλεώς μας.
Εύχομαι και την φετινή ιεραποστολική χρονιά να ευλογήσει ο εν Τριάδι Κύριός μας την πρωτοβουλία μας αυτή, ώστε το ποιμαντικό αυτό εργαστήρι, που πλέον αποτελεί θεσμό στην τοπική μας Εκκλησία, να αποφέρει καρπούς, την κατάρτιση και επιμόρφωσή μας, ώστε να δίνουμε την διαρκή μαρτυρία της Εκκλησίας «περί της εν ημίν ελπίδος» (Α΄ Πέτρου 3,15) ενώπιον της πλάνης, και να διακονούμε ταπεινά τον λαό μας, οριοθετώντας την ορθόδοξη πίστη και αντιμετωπίζοντας τα ποικίλα προβλήματα που προέρχονται από την έντονη δραστηριότητα των νεοφανών αιρέσεων.
