Η αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής έρχεται να θυμίσει εκείνες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, που ξεφεύγουν από σχεδιασμούς, μέτρα, αναλύσεις και ισοδύναμα. Η αλήθεια είναι πως οι επιτακτικές βιοτικές ανάγκες των ημερών που ζούμε, καθιστούν την ενασχόληση με τη μουσική, και την Τέχνη γενικότερα, είδος πολυτελείας. Το ενδεχόμενο αυτό όμως εμπερικλείει τον κίνδυνο μιας άλλης χρεωκοπίας, εξίσου επώδυνης με την οικονομική: Την χρεωκοπία της ζωής που στενεύει διαρκώς, περιορίζοντας τους ορίζοντες της μόνο σε θέματα πρακτικά, μένοντας εγκλωβισμένη στις υλικές μόνον ανάγκες και αδρανοποιώντας κέντρα της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως η φαντασία και η δημιουργικότητα.
Στο πέρασμα των αιώνων, η Τέχνη έδωσε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να μεταβάλλουν την πεζή καθημερινότητα σε μια διαρκή έκπληξη. Τους έδωσε την ευκαιρία να συναντούν ο ένας τον άλλον, να μοιράζονται συναισθήματα και καημούς, που τα λόγια δεν μπορούν να εκφράσουν, να διαπλάθουν όνειρα και προσδοκίες, που ακόμη λέξεις γι΄ αυτά δεν έχουν φτιαχτεί. Ακόμη, και ίσως το σπουδαιότερο, η Τέχνη έφερε κοντά τους ανθρώπους, συν-τόνισε με τον μουσικό ήχο και συγ-κίνησε με τον χορό και το τραγούδι ολόκληρες κοινωνίες, αναπτύσσοντας δεσμούς αλληλεγγύης, ανθρώπινης ευαισθησίας και βαθιάς συντροφικότητας.
Εκ πρώτης όψεως, η Τέχνη φαίνεται να μην μπορεί να λύσει οικονομικά προβλήματα. Έχει, όμως, τη δύναμη να ενσταλάζει ποιότητα και κάλλος στην ανθρώπινη ψυχή κι εκείνη με τη σειρά της να δίνει στην ανθρώπινη λογική τη δυνατότητα να πραγματοποιεί ευρύτερους συλλογισμούς, εμπλουτισμένους με διορατικότητα, ενσυναίσθηση, αισιοδοξία και αποφασιστικότητα. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δεν μπορεί να τα εξασφαλίσει μια απλή εφαρμογή λογιστικών στόχων. Η Τέχνη είναι σε θέση να προσφέρει πλατύτερη ματιά στη ζωή και να διαποτίζει ακόμη και τις πιο «ξερές» διαδικασίες με νόημα και ανώτερη σκοπιμότητα, αυτό δηλαδή που ονομάζουμε «πνευματικότητα».
Όσο για την Εκκλησία, δεν μπορεί κανείς να βρει πιο πλήρη απεικόνιση της δικής της πνευματικότητας από τα δείγματα της Τέχνης της, με υλικό τον ήχο, την ύλη και το χρώμα. Η θεολογία της, εξαρχής αποδεχόμενη την αδυναμία της λογικής και του ανθρώπινου λόγου να εκφράσουν μια άλλη πραγματικότητα, βρήκε στην Τέχνη ένα κορυφαίο συνεργάτη. Με το μέλος, την αγιογραφία, την ποίηση, την αρχιτεκτονική και όλες τις άλλες μορφές Εκκλησιαστικής τέχνης, θέλησε να συντονίσει την ανθρώπινη ψυχή με τη διδασκαλία της και να καλέσει σε συνύπαρξη τους ανθρώπους, ενεργοποιώντας την έμφυτη καλλιτεχνία τους, που ο Θεός-Δημιουργός του κάλλους, ο πρωταρχικός Καλλιτέχνης, φύτεψε στην ύπαρξη της ζωντανής εικόνας Του.
Επιπλέον, η ευεργετική επίδραση της Τέχνης είναι ορατή σε όλα τα επίπεδα της ενοριακής ζωής. Καλλιτεχνικά συγκροτήματα σε όλες τις Μητροπόλεις της Ελλάδος φέρνουν κοντά νέους ανθρώπους, ενεργοποιούν τα ταλέντα τους και συμβάλλουν στην κοινωνικοποίηση τους. Οι βυζαντινές χορωδίες διαρκώς ανανεώνονται, παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα συγκροτούνται από χιλιάδες νέους, άνθρωποι κάθε ηλικίας συμμετέχουν στα εργαστήρια αγιογραφίας. Η Εκκλησιαστική καλαισθησία, φανερή στην λατρευτική και κοινωνική ζωή σε πλήθος ενοριών, ημερεύει την ανθρώπινη ψυχή και την προετοιμάζει να δεχτεί το πνευματικό κάλλος του Ευαγγελίου.
Για την Εκκλησία, η έννοια για ακριβή θεολογική διατύπωση και μεστό κηρυγματικό λόγο δε σταμάτησε και δεν πρέπει να σταματήσει να συμπορεύεται με την καλλιέργεια της Τέχνης της. Ο σεβασμός στην παραδοσιακή Εκκλησιαστική Τέχνη, η εμβάθυνση σ΄ αυτήν και η διαρκής ανανέωσή της θα προσδώσουν στη αποστολή της ποιότητα και αποτελεσματικότητα. Ο καλαίσθητος λόγος, σε συνδυασμό με την έλλογη καλλιτεχνία θα διαμορφώσουν μια ευγενή και διακριτική δράση, με σκοπό τη διαμόρφωση μιας δίκαιης κοινωνίας, δηλαδή αρμονικής συνύπαρξης ψυχών, που λυτρώθηκαν από τη μονο-τονία του εγωκεντρισμού τους και εντάχθηκαν σε μια πανανθρώπινη εκκλησιαστική πολυ-φωνία.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: Σε εποχές, κατά τις οποίες η οικονομική κρίση στερεί από πολλούς νέους ανθρώπους της πατρίδας μας τη δυνατότητα να γευτούν τα δώρα της Τέχνης και ιδιαίτερα της μουσικής, που αύριο γιορτάζει, θα αποτελούσε ευχής έργον, εάν η Εκκλησία έπαιρνε πρωτοβουλίες δημιουργίας πανελλήνιων καλλιτεχνικών θεσμών. Ένα τέτοιο γεγονός θα ενίσχυε το κατηχητικό της έργο, ενώ παράλληλα θα δημιουργούσε νέους δεσμούς ανάμεσα σε νέους ανθρώπους, την ώρα που η απομόνωση και ο εγκλωβισμός σε μοναχικά διαδικτυακά παιχνίδια και άλλους παρόμοιους εθισμούς, απομυζά τον νεανικό δυναμισμό, που τόσο χρειαζόμαστε σήμερα.
«Δημοκρατία», 20/6/2015
