Του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου
Ο θρησκευτικός φανατισμός δεν αποτελεί φαινόμενο μόνον των ημερών μας. Δυστυχώς, είναι άφθονο το αίμα που χύθηκε στο πέρασμα των αιώνων, στο όνομα ενός Θεού. Πολλοί μάλιστα, σοκαρισμένοι από τις εικόνες με αποτρόπαιες πράξεις που συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, φθάνουν στο σημείο να καταλογίσουν συλλήβδην στο φαινόμενο «θρησκεία» όλο το μίσος και την κτηνωδία, που γνώρισε η ανθρώπινη ιστορία. Πιστεύουν, μάλιστα, πως, αν στη θέση της επικρατήσει ο ορθολογισμός και η αποΐεροποίηση των πάντων, η ανθρωπότητα θα οδηγηθεί σε δρόμους ειρήνης και ανοχής.
Οι ίδιοι, όμως, αυτοί άνθρωποι ξεχνούν πως μια αποΐεροποιημένη κοινωνία, όπως έχει διαμορφωθεί στη Δύση, αλλά και όπως την απεργάζονται στην πατρίδα μας δυνάμεις, που «ευαγγελίζονται» μία κοινωνία χωρίς Θεό, χωρίς ηθικούς φραγμούς στο όνομα, μάλιστα της …. «προόδου», φαίνεται να έχει αποτύχει παταγωδώς. Διαπιστώνουμε πως με την ασυδοσία και τον χλευασμό προς κάθε ιερό στοιχείο της ανθρώπινης ζωής, πυροδοτούνται ακραίες θρησκευτικές και φονταμενταλιστές αντιδράσεις. Άλλωστε, η εξάπλωση του ακραίου ισλαμισμού στη Δύση επιβεβαιώνει πως το φανατικό Ισλάμ ήρθε να αναπληρώσει, με τρόπο βίαιο και ακραίο, το κενό κοινωνικής συνοχής και νοήματος ζωής, που αποτελεί, πλέον, αναμφισβήτητη πραγματικότητα στην Δυτική Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική. Βιώνουμε την εκκωφαντική κατεδάφιση του σχεδίου της Δύσης να επιβάλει ένα παγκόσμιο αποΐεροποιημένο και καταναλωτικό μοντέλο ζωής, το οποίο, τεράστιες ομάδες του παγκόσμιου πληθυσμού, όχι απλώς το απέρριψαν, αλλά το δαιμονοποίησαν και μάλιστα του κήρυξαν ιερό πόλεμο.
Η αντίδραση αυτή, αλλά και οι θρησκευτικές σέκτες, που ξεφυτρώνουν στις δυτικές κοινωνίες σαν μανιτάρια, αποδεικνύουν πως ο άνθρωπος αρνείται να διαχειριστεί μια ζωή, χωρίς την προοπτική της αιωνιότητας. Διότι, αυτή ακριβώς είναι η γενεσιουργός αιτία των θρησκειών: Η ανάγκη να βρεθεί ένα νόημα ζωής έξω από την φθορά του χρόνου και να απαντηθεί η τραγωδία του θανάτου. Γι΄ αυτό και η ουσία της κάθε θρησκείας είναι ο στοχασμός, η διαλεκτική, η προσωπική εμπειρία της συνάντησης με το Θείο και η χαλιναγώγηση της ανθρώπινης επιθετικότητας, μέσα από κοινούς κώδικες ηθικής και αξιών.
Με το δεδομένο αυτό, αδικείται το Ισλάμ, αν ταυτιστεί στο σύνολό του με τον φανατισμό και τον εξτρεμισμό. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι ισλαμικές φωνές, που καταδικάζουν και αντιμάχονται την κτηνωδία των Τζιχαντιστών. Εντούτοις, όπου το Ισλάμ λαμβάνει κρατική υπόσταση και φανατικοί ισλαμιστές παίρνουν την εξουσία στα χέρια τους, οι συνέπειες για τους λαούς είναι οδυνηρές.
Εμείς οι Ορθόδοξοι, και μάλιστα οι Έλληνες, έχουμε υποστεί την τραγικότητα του φανατικού Ισλάμ στην ιστορική εμπειρία μας, έχουμε, όμως κτίσει, στον εικοστό αιώνα ένα πλαίσιο αγαθής συνύπαρξης στη Θράκη, από το οποίο η Χριστιανική Δύση μπορεί να διδαχθεί πολλά. Και το μεγαλύτερο δίδαγμα είναι πως οι μετριοπαθείς δυνάμεις, τόσο του Ισλάμ, όσο και των Χριστιανών, πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή διάλογο. Για να βρεθεί όμως μια κοινή βάση ενός τέτοιου διαλόγου, επιβάλλεται η Δύση να αναζωογονήσει τις Χριστιανικές της καταβολές, προκειμένου να ανταποκριθεί στα υπαρξιακά ερωτήματα του σύγχρονου ανθρώπου και στην βαθιά ανάγκη, κυρίως των νέων ανθρώπων, για μια ζωή, βασισμένη σε ηθικές και πνευματικές αξίες. Αν δεν το κάνει, θα αφήσει ανοιχτό το πεδίο σε ακραίες ισλαμικές απαντήσεις, που θα τις δει να επικρατούν με γεωμετρική πρόοδο εντός των τειχών των Ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων.
Συγχρόνως, ο επαναπροσδιορισμός της Χριστιανικής ταυτότητας της Δύσης θα αναζωογονήσει και τις Χριστιανικές αξίες, που διαπότισαν τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, όπως ο σεβασμός του ανθρωπίνου προσώπου, η δημοκρατικότητα και η ανοχή. Η αντιμετώπιση του ισλαμικού φανατισμού, μέσω της προβολής ενός διαφορετικού κοινωνικού μοντέλου, στηριγμένου σε αυτές ακριβώς τις αξίες, θα αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματική από τον στείρο αποτροπιασμό και τις στρατιωτικές παρεμβάσεις.
Προς το παρόν, την εφησυχασμένη και μάλλον απροετοίμαστη Δύση καλούν σε αφύπνιση οι αρχέγονοι Χριστιανικοί πληθυσμοί της Μέσης Ανατολής, όχι μόνον με διαβήματα, αλλά και με μαρτύριο, ανάλογο των Ρωμαϊκών χρόνων. Και όπως τότε, έτσι και τώρα, αίμα Χριστιανικό, αίμα Αγίων και Μαρτύρων, αφανών για τα ΜΜΕ, θα θεμελιώσει έναν καλύτερο κόσμο, που τελικά θα επικρατήσει. Το ερώτημα είναι, τί ευθύνη αναλαμβάνουμε εμείς και ποια είναι η δική μας συμβολή σ΄ αυτήν την προοπτική.
«Δημοκρατία», 27/9/2014
