Προσφώνηση του Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου κατά την Υποδοχή του Σεβ. Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη (Ζηζιούλα)
ως Εταίρου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών
Συνεδριακό Κέντρο «Θεσσαλία», Μελισσάτικα, Βόλος, 29 Οκτωβρίου 2001
Αποτελεί για την ταπεινότητά μου ιδιαίτερη τιμή και προνόμιο να προσφωνώ τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη κατά την τελετή υποδοχής του ως «Εταίρου» και Επιτίμου μέλους της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, την οποία έχω την τιμή να εκπροσωπώ ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της. Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών -ένας χώρος γόνιμου προβληματισμού και σοβαρής συζήτησης για τα ουσιώδη της θεολογίας και για τον τρόπο της παρουσίας και μαρτυρίας της Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο, που δεν ταυτίζεται, όμως με τον άμβωνα της Εκκλησίας- απέκτησε πρόσφατα νέο καταστατικό και Δ. Σ. που, εκτός από τον ομιλούντα που με την ιδιότητα του Μητροπολίτη Δημητριάδος ασκεί τα καθήκοντα του Προέδρου και από τον Διευθυντή της Ακαδημίας Παντελή Καλαϊτζίδη, μετέχουν και οι: π. Χρήστος Χαχαμίδης, Δρ Θεολογίας, κληρικός Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος· π. Γρηγόριος Παπαθωμάς, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Ορθοδόξου Ινστιτούτου Αγίου Σεργίου Παρισίων, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών· Χρήστος Καρακόλης, Επίκουρος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών· Αγγελική Ζιάκα, Επίκουρη Καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης· Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Λέκτωρ Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης· Σταύρος Ζουμπουλάκης, Διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία», Πρόεδρος του Δ. Σ. του Ιδρύματος «Άρτος Ζωής»· π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Επισκέπτης Λέκτωρ του Ορθοδόξου Ινστιτούτου του Cambridge. Στο τροποποιημένο καταστατικό της η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών φρόντισε να προβλέψει την καθιέρωση του θεσμού των «Εταίρων» ή Επιτίμων μελών, θεσμό με τον οποίο θα τιμά στο εξής (και εδώ διαβάζω από το καταστατικό): τα «πρόσωπα που προσφέρουν σημαντικότατες υπηρεσίες στην Ακαδημία και συμβάλλουν στην επίτευξη των σκοπών της, μάλιστα δε προσωπικότητες του ευρύτερου εκκλησιαστικού, θρησκευτικού, ακαδημαϊκού, επιστημονικού και καλλιτεχνικού κόσμου που με τη δράση και το έργο τους συμβάλλουν στην καλλιέργεια της θεολογικής επιστήμης, στην ανάδειξη της ορθόδοξης παράδοσης και της πολιτιστικής της κληρονομιάς, στον διαχριστιανικό και διαθρησκειακό διάλογο καθώς και στον διάλογο και την αλληλογνωριμία των πολιτισμών».
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών έκρινε, λοιπόν, ότι ως πρώτο τιμώμενο πρόσωπο θα έπρεπε να επιλεγεί ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης Ζηζιούλας, λόγω των σημαντικότατων υπηρεσιών που έχει επί πολλές δεκαετίες προσφέρει στην Εκκλησία και τη θεολογία, αλλά και λόγω των ιδιαίτερων δεσμών που συν τω χρόνω ανέπτυξε τόσο με την Ακαδημία όσο και με την Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος.
Ο Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης, είναι ένας από τους σημαντικότερους ορθοδόξους θεολόγους και στοχαστές των ημερών μας, με οικουμενική εκκλησιαστική ακτινοβολία και αναμφίβολη ακαδημαϊκή αναγνώριση. Γεννημένος στο Καταφύγιο Κοζάνης το 1931, θα σπουδάσει θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Harvard University των Η.Π.Α., ενώ θα εκπονήσει διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με θέμα την εκκλησιολογία των τριών πρώτων αιώνων. Σύντομα θα εμπλακεί στην οικουμενική κίνηση (στο Τμήμα «Πίστις και Τάξις» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών), ενώ από το 1970 έως και τα μέσα της δεκαετίας του ’90 θα κληθεί να διδάξει δογματική και συστηματική θεολογία στα Πανεπιστήμια του Εδιμβούργου, της Γλασκώβης και στο King’s College του Λονδίνου, κλείνοντας τη σταδιοδρομία του ως τακτικός καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1998). Το 1986 θα εκλεγεί «αθρόον» από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και θα χειροτονηθεί Μητροπολίτης Περγάμου. Ως Μητροπολίτης του Οικουμενικού Θρόνου θα διακονήσει την Ορθόδοξη Εκκλησία ως πρόεδρος ή μέλος σε επιμέρους διαχριστιανικούς διαλόγους, ενώ ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η συμβολή του στις δράσεις του Πατριαρχείου για την προστασία του περιβάλλοντος. Έχει συγγράψει και δημοσιεύσει, εκτός από τη διδακτορική του διατριβή, τέσσερα βιβλία, όπως επίσης και πλήθος άρθρων και μελετημάτων. Το συγγραφικό έργο του έχει γνωρίσει πολλαπλές μεταφράσεις, ενώ έχουν εκπονηθεί γι’ αυτό μέχρι στιγμής, σε επίπεδο μεταπτυχιακό και διδακτορικό, δεκάδες μελέτες και μονογραφίες. Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι διάφορες όψεις της θεολογικής του σκέψης εντάσσονται σήμερα στα αναλυτικά προγράμματα πολλών θεολογικών σεμιναρίων και σχολών (όπως λ.χ. στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης), που σκοπό έχουν τη μελέτη των κύριων εκπροσώπων και ρευμάτων στην ιστορία της θεολογίας του 20ου αιώνα.
Χωρίς αμφιβολία ο Μητροπολίτης Περγάμου αποτελεί μια σημαντική θεολογική προσωπικότητα που δεσπόζει εδώ και δεκαετίες στον εκκλησιαστικό, οικουμενικό και ακαδημαϊκό χώρο. Οι βασικοί άξονες του θεολογικού του έργου (μεταξύ άλλων Πρόσωπο και υπαρξιακή ερμηνεία του Τριαδικού δόγματος, ευχαριστιακή θεολογία και εσχατολογική οντολογία κ.λπ.), διέπουν από πολύ νωρίς σύνολο το έργο του, ενώ με τις πρωτότυπες και διεισδυτικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις του θα ανατάμει υπαρξιακά τα δόγματα της πίστεως και ευρύτερα την Παράδοση της Εκκλησίας, επιχειρώντας να φέρει σε ζωντανό υπαρξιακό διάλογο την εκκλησιαστική πίστη με το σύγχρονο άνθρωπο και τον πολιτισμό του.
Τη σπουδαία αυτή εκκλησιαστική και θεολογική προσωπικότητα η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών τιμά σήμερα, ανταποδίδοντάς της την εμπιστοσύνη και την αγάπη που από τα πρώτα της βήματα τής έδειξε. Ο Σεβασμιώτατος Περγάμου υπήρξε μεταξύ των πρώτων που στήριξαν το έργο και το όραμα της Ακαδημίας, συμμετέχοντας ήδη στον πρώτο κύκλο διαλέξεων με θέμα: «Εκκλησία και Εσχατολογία», ενώ έκτοτε δεν παραλείπει, οσάκις του το επιτρέπουν οι πολλαπλές του υποχρεώσεις, να συμμετέχει στα προγράμματα και τα συνέδριά της, μη φειδόμενος καλών λόγων και επαίνων για το έργο της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών. Στις τιμητικές αυτές προς τον Άγιο Περγάμου εκδηλώσεις συμμετέχει και η Ι. Μητρόπολη Δημητριάδος και Αλμυρού, που τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά έχει την χαρά και την τιμή της ενταύθα παρουσίας του. Σχετικά πρόσφατα, τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα, είχαμε την ιδιαίτερη ευλογία να ιδούμε τον Σεβασμιώτατο ιερουργούντα στον Ι. Ναό Αναλήψεως του Χριστού Βόλου, και ευλογούντα τον κλήρο και πιστό λαό της καθ’ ημάς θεοσώστου Μητροπόλεως.
Σεβασμιώτατε Άγιε Περγάμου, όπως παγκοίνως ομολογείται, αποτελείτε τον πιο λαμπρό εκπρόσωπο, τον πρεσβευτή, θα τολμούσα να πω, της ελληνόφωνης θεολογίας και της Ορθοδοξίας στον διεθνή εκκλησιαστικό και ακαδημαϊκό χώρο. Υπηρετείτε εδώ και δεκαετίες με πίστη και όραμα το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο, διακονώντας σταυρικά τόσο το όραμα της «των πάντων ενώσεως» όσο και το αίτημα και ζητούμενο της καθολικότητας της Εκκλησίας και της οικουμενικότητας της Ορθοδοξίας. Εκπροσωπείτε μα χαρακτηριστική συνέπεια και συνέχεια το διάλογο της Εκκλησίας και της θεολογίας με το σύγχρονο κόσμο και τις προκλήσεις της εποχής μας. Σας είμαστε βαθύτατα ευγνώμονες για όλα αυτά, αλλά κυρίως και πρωτίστως για την εκ μέρους σας υπόμνηση του βαθύτατου και αδιαίρετου δεσμού θεολογίας και λατρείας, θεολογίας και Εκκλησίας, και περαιτέρω για την επείγουσα ανάγκη μιας θεολογούσας Εκκλησίας και μιας εκκλησιαζομένης θεολογίας.
Έμπλεοι, λοιπόν χαράς και δοξολογίας προς τον εν Τριάδι Θεόν για την εν μέσω ημών παρουσία σας και εν όψει των τιμών που εντός ολίγου θα σας αποδοθούν από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, αλλά και από την Ι. Μητρόπολη Δημητριάδος αύριο, στον Ι. Ναό Αναλήψεως του Χριστού Βόλου, ευχόμεθα εκ βάθους καρδίας, «Εις πολλά έτη Δέσποτα».
